MEUPSYCHO

Ой тогтоолтын тухай бичлэг...

Үргэлжлэл...

Нөхөр Скот, жүжигчин, кино найруулагч мэргэжилтэй, 48 настай, одоогоор олон ангит цуврал киноны найруулагчаар ажиллаж байгаа.. Монгол улсад ирээд 2 жил болж байгаа. АНУ-н иргэн. Эхнэр Ариунжаргал, ажилгүй, 30 настай, Бизнесийн удирдлагын чиглэлээр сурч байсан, Хэнтий аймгийн харьяа.






Ãýð á¿ëèéí çºð÷èëò áàéäëûã ñóäàëñàí áàéäàë.

Ãýð á¿ëèéí òîâ÷ òàíèëöóóëãà:

Нөхөр Скот, жүжигчин, кино найруулагч мэргэжилтэй, 48 настай, одоогоор олон ангит цуврал киноны найруулагчаар ажиллаж байгаа.. Монгол улсад ирээд 2 жил болж байгаа. АНУ-н иргэн. Эхнэр Ариунжаргал, ажилгүй, 30 настай, Бизнесийн удирдлагын чиглэлээр сурч байсан, Хэнтий аймгийн харьяа.

Îíîëûí õýñýã:

Аливаа гэр бүлийн гишүүдийн сэтгэл санааны тогтворт байдал, орчин тойрондоо хандах хандлага, ажилын онцлог зэрэг нь тухайн гэр бүлийн сэтгэл зүйн уур амьсгалд хүчтэй нөлөө үзүүлдэг. Гэр бүлийн сэтгэл зүйн уур амьсгал нь тухайн гэр бүлийн ёс суртахууны үнэт зүйл, уламжилал, гэр бүл бүрэлдэн бий болсоноос эхлээд өнөөг хүртэлх түүх зэрэгтэй нягт холбоотой байдаг. Гэр бүлийн гишүүдийн нийцэл ямар байгаагаас уг гэр бүлийн уур амьсгал ихээхэн шалтгаалдаг.

Гэр бүлийн нэгдэл нягтралд дэмжлэг болох буюу саад болж байгаа сэтгэл зүйн цогц нөхцлүүдийг түүний уур амьсгал гэнэ. Гэр бүлийн сэтгэл зүйн уур амьсгал нь түүний гишүүдийн харилцаанаас ихээхэн шалтгаална. Үүнд: гишүүн бүр өөр өөрийн гэсэн хувь нэмэрийг оруулж байдаг. Гэхдээ энэ нь уян хатан буюу дахин өөрчлөгдөх шинж чанартай байдаг.

Ñýòãýëç¿éí óóð àìüñãàë:

Гэр бүлийн сэтгэл зүйн уур амьсгалыг эерэг сөрөг гэж хоёр ангилж болно. Ãýвч õàðüöàíãóé çºð÷èëòýé ýåðýã áîëîí ñºðºã óóð àìüñãàëûí àëü àëèíû íü áàãòààñàí óóð àìüñãàëòàé ãýð á¿ë¿¿ä áàéäàã.
Гэр бүлийн таатай буюу дулаан уур амьсгал нь эхнэр нөхрийн хоорондын харьцааны тогтвортой байдал, нийцлээс мэдээж хэрэг шалтгаална. Сэтгэл зүйн уур амьсгал сайтай гэр бүлийн онцлог шинжүүд:

 Íýãäýë íÿãòðàë ñàéí
 Õ¿í á¿ð ÷àäëûíõàà õýðýýð õºãæèõ íºõöºë á¿ðäñýí
 Áèå áèåäýý íºõºðñºã, øàðäëàãà òàüâæ ñóðñàí.
 Ãýð á¿ëýýðýý áàõàðõàæ ÿâäàã.
 Ñýòãýë õàíãàëóóí èòãýë íàéäâàð ñàéí.
 Ãýð á¿ëèéíõýý õàìãààëàë äýìæëýãèéã îéëãîæ ìýäýðñýí.
 Äýã æóðàì ,ýìõ öýãö ñàéí
 Áèå áèåäýý òàâèõ àíõààðàë õàëàìæ ñàéí ãýõ ìýò
Гэр бүлийн харьцааны тогтворгүй буюу харьцангуй гэр бүлийн онцлог:

 Гэр бүлийн гишүүдийн хэн нэг нь огцом цочмог ууртай
 Аар саархан зүйлээс болж нэгэндээ гоморхдог
 Санхүү, эдийн засгийн хувьд тогтворгүй байдлаас болж харилцаа тогтворгүй
 Дэг журам, эмх цэгцгүй
 Бие биедээ анхаарал халамж сул тавьдаг, дор бүрнээ хичээх хандлагатай ... г.м


Ñóäàëãààíû àðãà: Àæèãëàëò: ßðèëöëàãà
Àæèãëàëòûí õýñýã
 Эхнэр Ариунжаргалд хийсэн ажиглалт:

Түүнийг нөхөр Скот нь Ариука гэж дууддаг. Тиймээс цаашид Ариука гэнэ. Ариука ажилгүй тул өдрийн ихэнх цагийг гэртээ өнгөрөөнө. Орой нөхрийг ирэхэд нь хоол хийж бэлдэнэ. Зарим өдөр өдрийн хоолыг нь бэлдэнэ. Цэвэрч нямбай. Найз нөхөд олонтой тул тэднийхээр өдөртөө хүний хөл тасрахгүй. Байнга л найз нөхөд нь орж гарч байна. Тамхи их татдаг. Англи болон бусад хэлний мэдлэггүй тул нөхөртэйгөө муухан Англи, заримдаа Орос, Хятад, Солонгос, Монгол зэрэг хэлүүдийг хольж ойлголцдог. Өдөртөө нөхөртэйгөө ойлголцох гэж ялгүй бухимддаг.

 ͺõºð Скотод õèéñýí àæèãëàëò :

Скот хувийн ажил эрхэлдэг мөн кино найруулга дээр ажиллаж байгаа тул зав тун бага байдаг боловч үдийн цай болон оройн зоогийг эхнэртэйгээ хамт зооглохыг эрмэлздэг. Түүний кино найруулгын ажил тухайн үедээ бүтэл муутай байсан тул өдөртөө бухимдуухан байх нь цөөнгүй. Түүний хувьд мөн Монгол хэлний мэдлэггүй. Өөр хэлний мэдлэггүй. Насны хувьд эхнэрээсээ ахмад тул түүнд зааж хэлж өгөх нь элбэг. Цэвэрч нямбай. Цагийг нарийн баримтлах ба гэр орноор нь олон зочин ирэх үед түүний хувийн эрх ашиг зөрчигдөж байна хэмээн бухимддаг. Хэдийгээр бухимдал ихтэй байдаг ч эхнэртээ үргэлж “Би чамд хайртай” гэж хэлж ажилдаа гарна.

 Ãýð á¿ëèéí óóð àìüñãàë õàðèëöààíä õèéñýí àæèãëàëò:

Тухайн гэр бүлд энэхүү ажиглалт болон ярилцлагыг хийхэд тус хүргэсэн гол хүн бол Скот буюу нөхөр. Учир нь гэр бүлийн гишүүд надтай уулзаж танилцхаас өмнө зөрчил ихтэй, гишүүдийн хувийн зан чанар ерөнхий хандлага нь төстэй, цочмог ууртай, ялгүй зүйл дээрээс биесээ харддаг, хувийн эрх чөлөөг хүндэлдэг, гэр бүлийнхээ ийм таагүй харьцааг хэн хэн нь хүсдэггүй боловч цочмог ууртай тул тэсрэх мэт болж хоромын төдийд эд хогшил, шил шаазангаа хагалж шидлэнэ. Мөн эхнэр нь өөрөө гэрээ хаяж яваад хэд хоноод буцаад ирдэг. Буцаж ирэх тухайн үедээ бие биедээ хайртайгаа мэдэрч, хэн нэгнээ хардаж сэрдэхгүй тайван хэсэг хугацаанд амьдарна. Удалгүй гишүүдийн аль нэгнийх нь цочмог зан хөдөлж уурлахад дахиад бүх зүйл давтагдана. Ийм учир нөхөр Скот нь надад хандаж надаас тусламж авахыг хүссэн. Түүний хүсэлтийн дагуу би гэр бүлийн гишүүдтэй тус тусд нь ярилцлага хийсэн.

Уг гэр á¿ëèéí ìàðãààí ¿¿ñэх øàëòãààíóóä:

 Нөхрийн хэт нягт нямбай байдал
 Тэдний огцом түргэн уур
 Хардалт
 Хэл соёлын ялгаа
 Эхнэрийн хэт их олон найз нөхөд
 Эхнэрийн дураараа байдал




Ýõíýðòýéí õèéñýí ÿðèëöëàãûí õýñãýýñ :

• Таны хувьд нөхрийн тань хамгийн сайхан зан чанар юу вэ?

Миний нөхөрт ер нь их олон сайхан зан чанар бий. Жишээ нь тэр хувийн нууц, хувийн эрх ашгийг яагаад ч юм маш чандлан дээдэлдэг гэхүүдээ. Тэр намайг ямар нэг зүйлийг хийж байхад заавал зөвшөөрөл авч ям асуух ч юм уу, өрөөнд заавал хаалга тогшиж орж ирэх гээд л... бас талархлын үг маш их хэлдэг. Түүгээрээ намайг үргэлж тэтгэж байдаг, надад бол үнэндээ хайраа маш харамгүй зарцуулдаг, миний хийсэн хоолыг идэж дуусаад заавал сайхан үг хэлнэ. Тэр нь их урам сэргээдэг шүү. За ер нь хэлээд байвал сайхан зан чанар их шүү.

• Тэгвэл дутагдалтай зан чанарыг нь нэрэл гэвэл?

Заримдаа их огцом ууртай, бас багагүй харддаг, гэхдээ энэ бүхэн бид хоёрын хоорондын хэлний асуудлаас болж их үүсдэг байх гэж би боддог юмаа. За тэгээд хэтэрхий их нямбай байх гээд байдаг нь надад бас заримдаа их хэцүү байдаг л даа. Жоохон л ям заваан ч юмуу, нэг хувцах хунар энээ тэрээ угаагаагүй байх юм их зивүүн хэлээд байдаг юмаа. Цаанаа л нэг чи зааван байна гэсэн харцаар хараад л нэг тиймэрхүү үглээ эмгэн шиг ч гэх юм уу. Монгол эр хүн чинь бол нэг тиймэрхүү гэрийн ажилд нэг их хутгалдаад л энэ ч тийм байна тэр ч ийм байна гээд байдаггүй шдээ. Гэтэл үгүй шүү. Ер нь л бол цэмцгэр байх гэж их юм болно. Бас надад мэргэжил нь тийм болоод ч тэрүү нэг л хүүхэмсэг юм шиг санагдаад байдаг юмаа.

• Тэгэхээр одоо би тань руу чиглэсэн ганц хоёрхон асуулт асуувал та дургүйцэхгүй биз дээ?

Үгүйдээ.

• Таны түүнд барьсан хамгийн сүүлийн бэлэг юу вэ?

За байз, хэлэхэд жоохон эвгүй л зүйл байна даа /инээв/. Хамгийн сүүлд би түүнд бас өөртөө хос дотуур хувцас авч өгсөн. Тэр маш их баярлаж байсан. Өөр чинь... тэрнээс өөр зүйл нэг их байгаагүй юм байна.
• Таныг нөхөр тань үл ойлгох үе тохиолдоход та ямар замаар түүнд өөрийгөө ойлгуулдаг вэ?

Ер нь бол наад асуудал чинь миний хувьд хамгийн их төөрөгдөл, хамгийн их стресс болдог зүйлийн нэг дээ. Ихэнх тохиолдолд намайг буруугаар ойлгох эсвэл миний хэлэх гэснийг огт ойлгодоггүй. Яахав мэдээж хэрэг хэлний ялгаа бол байгаа л даа. Гэхдээ бүр одоо этүдээр үзүүлнэ, жүжиглэнэ гэх зэргээр янз бүрээр үзнэ. Аргаа бараад ирэхээрээ тэгэсгээд орхидог доо. Гэхдээ одоо өөрийг чинь ашиглаад ч хамаагүй ойлгуулахыг хүсч байгаа зүйл байж л байна. Даан ч хэлэхэд үнэхээр эвгүй л байна. Яваандаа болно биз дээ л гэж бодож байна даа.

• Та нөхөртэйгөө илүү их ойлголцож, энэ асуудлуудаа шийдхийн тулд ямар нэгэн алхам хийж байгаа юу?

Алхамсаад байх ч зүйл юу байх вэ дээ. Хааяа нэг Англи хэлний дүрмийн ном шагайна. Тэгээд сурах ч үгүй юм. Одоо бид хоёр чинь 2 жил гаран цуг амьдарч байна. Анхныхаа үеийг бодвол арай ч дээрдсэн л дээ. Гэхдээ яг үнэндээ бол би Англи хэл сурах хүсэл байгаа боловч хийдэггүй.

ͺõºðòýéí õèéñýí ÿðèëöëàãûí õýñãýýñ:

• Та эхнэрээ хэр их анхаарч, хэр их дэмждэг вэ?

Мэдээж нөхөр хүнийхээ хувьд би түүнийг анхаарч халамжлалгүй яахав. Би түүний хийхийг хүссэн, өөрийнхөө зөв гэж үзсэн зүйлүүдийг чадлынхаа хэрээр дэмждэг. Хичээдэг шүү.

• Та түүнтэй ойлголцох гэж чармайдаг уу? Монгол хэл сурч байна уу?

Ажлын зав зайнаас л их шалтгаална шүү дээ. Би чинь уран бүтээлч хүн болохоор зарим үед амралтын өдрийг ч эхнэртэйгээ өнгөрүүлж чадахгүй тохиолдол их гарна. Монгол хэл сурах зав бол тун ховор, гэхдээ харилцааны ойр зуурханы юм ярьна. Даан ч тэр нь хүнийг ойлгоход хангалтгүй нь харамсалтай. Тиймээс би аль болох түүнтэй ярилцаж байхдаа суралцахыг, бас түүнд ч гэсэн заахыг оролддог. Харин тэр маань ойлгодог юм уу бүү мэд, ойлгохыг хичээдэг ч юм уу бүү мэд.

• Хэрэвээ эхнэр тань та хоёрын харьцаанд чухал нөлөө үзүүлэхүйц алхам хийвэл та хэр их дэмжих вэ? Магадгүй танд зарим нь таалагдахгүй байвал та дургуйцэл илэрхийлэх үү?

Яг юу хийх гэдэг нь чухал байна л даа. Гэхдээ үнэхээр л миний эхнэр тийм алхам хийж эхлэвэл надад таалагдахгүй байсан ч би дэмжинэ. Гэхдээ зүгээр л сайн байна сайхан байна, болж байна гээд худлаа хэлэхгүй. Таалагдахгүй зүйл байвал би саналаа хэлэхийг хичээнэ. Ямар нэгэн зүйл үнэхээр хийдэг л юм бол тэр нь надад таалагдана гэдэгт эргэлзэхгүй байна.


Зөвлөгөө өгсөн хэлбэр:

Асуултаа ямар нэгэн байдлаар тэдний хоорондын маргааны талаар хийхийг эрмэлзээгүй. Учир нь эвдэрсэн сандал ширээ, хагарсан аяга таваг зэргээс үзвэл тэдний уур уцаар гэнэт огцом хөдлөх магадлал өндөр байсан. Тиймээс тэдний хуучны муу дурсамжыг сэргээхгүйгээр харин эсрэгээр сайн сайхныг нь ярилцаж эхэлсэн.

Ерөнхийд нь ажиглалтын явцад тэдний хоорондын харилцаанд юу дутагдаж байгааг олж харах багагүй төвөгтэй байсан боловч биесээ хардах асуудал нь ямар нэгэн маргааны үндэс эх үүсвэр болсон гэж үзэж байгаа юм. Учир нь тэдний гэрт хэд хэдэн удаа очиход тэд хэрэлдэн бие биедээ элдэв нэр хэлж нэг нь Монголоор нөгөө нь Англиар орилж эсвэл Скот хана уруу гар утсаа авч шидэж байхтай таарч байсан. Нэг удаад гар утсаа шиддэгийн учирыг асуутал түүний нэгэн эртний танил бүсгүй утсаар залгасан юм байж. Гэтэл түүнийг нь Ариука буруугаар ойлгож өөр хүнтэй болсон хэмээн бодож түүнд гомдон гэрээс нь явах гэтэл Скот уурлан хориглож тэр уураа утсаа шидэж гаргасан байлаа.

Скот болон Ариукад өгөх зөвлөгөөгөө нийт 7 үе шатанд хуваан авч үзсэн. Өөрөөр хэлбэл 7 хоногт хуваан авч өдөр өдрөөр амьдралын хэв маягтаа багахан өөрчлөл гаргахыг зөвөлсөн юм. Ариука-д санаачлагыг гартаа авахыг даалгасан. Учир нь Скот ярилцлагын үеэр түүний нааштай алхамуудыг дэмжинэ гэсэн тул Ариука санаачлагыг гартаа аван даалгаварыг биелүүлэх үед Скот дэмжих болно гэсэн таамаглал дэвшүүлж байлаа. Мөн тэдний хоорондын харилцаанд тус болох болов уу гэсэн үүднээс тэдэнд аль аль хэлний хамгийн хялбар гэсэн сурах бичгүүдийг санал болгож, аль болох харилцаа хандлагад нь алхам алхамаар нөлөөлөх гэсэн оролдлого хийсэн.

Миний өгсөн даалгавар:
Долоо хоногийн өдрүүдийн нэрийг өөрчлөн тухайн өдөрт өгсөн шинэ нэрнийхээ дагуу тухайн өдрийг өнгөрүүлнэ гэсэн үг.

Даваа гараг- Амжилтын өдөр. Энэ өдөр бүх зүйлийг шинээр эхэлж байгаа учир бие биедээ байнга амжилт хүсэх, амжилт хүсэе гэж боломжтой бүх үед марталгүй хэлэх, ажилд нь амжилт хүсч, амттай сайхан хоол хийхэд нь амжилт хүсч, сайхан зүүд зүүдлэхэд нь хүртэл амжилт хүсэхийг даалгана.

Мягмар гараг- Талархалын өдөр. Энэ өдөр эхнэрийнхээ, нөхрийнхөө хийсэн бүхэнд нь талархаж, өөртөө талархаж, гудамжинд таарсан хүн түүнд зам тавьж өгөхөд ч талархаж, талархах шалтгаантай бүхэнд талархаж явахыг даалгав.

Лхагва гараг- Сайхан харагдах өдөр. Энэ өдөр эхнэр нөхөртөө түүнийг сайхан харагдаж байгааг марталгүй хэлэх, мөн ажилын газрын хүмүүс, найз нөхөддөө тэдний хичнээн эрч хүчтэй цоглог харагдаж байгааг нь сануулж хэлэх өдөр

Пүрэв гараг- Чимээгүй өдөр. Энэ өдөр эхнэр нөхөр хоёр аль болох чимээгүй, нам гүм тайван орчиныг гэртээ бүрдүүлэхийг эрмэлзэх өдөр. Элдэвийн зүйлийг ярилгүй хоолоо идээд хэвтэх хүртлээ чимээгүй байх өдөр.

Баасан гараг- нээлттэй өдөр. Энэ өдөр өчигдөр бие биедээ хэлэхийг хүссэн зүйлээ нээлттэй чөлөөтэй хэлж ярилцаж, өнгөрсөн өдрүүд хэрхэн өнгөрсөн талаар хоорондоо сэтгэгдэл хуваалцах өдөр.

Бямба гараг- Хоолны өдөр. Энэ өдөр 2 хос амттай зоог барих ба заавал үнэ цэнэтэй зоог барих албагүй, хамгийн гол нь хоолоо хийхдээ хамтарч сэтгэлээсээ хийх нь чухал гэж даалгав.

Ням гараг- дурсамжын өдөр. Энэ өдөр тэр хоёрыг танилцсан цагаас өнөөг хүртэл туулж өнгөрүүлсэн хугацаан дахь хамгийн сайхан гэгээлэг дурсамжаа дурсан ярилцахыг даалгав.

Миний өгсөн энэхүү дарааллаар тэд 4 долоо хоног үргэлжилүүлсэн, сүүлийн 3 долоо хоногийн өдрүүдийн нэрийг өөрсдөө сонгож өгсөн хэмээн ярьж байсан нь тэдний хоорондын харилцаанд дээрх даалгавар бага ч гэсэн нэмэр болсон гэж үзэж байна.

Үргэлжлэл...

Байгууллагын сэтгэл зүйн алба:
1. Байгууллагын сэтгэл зүйн албыг ажиллуулах өнөөгийн эрэлт хэрэгцээ. Бусад орны туршлага
2. Байгууллагын сэтгэл зүйн албаны бүтэц зохион байгуулалт, үйл ажиллагааны үндсэн чиглэл



Байгууллагын сэтгэл зүйн алба:
1. Байгууллагын сэтгэл зүйн албыг ажиллуулах өнөөгийн эрэлт хэрэгцээ. Бусад орны туршлага
2. Байгууллагын сэтгэл зүйн албаны бүтэц зохион байгуулалт, үйл ажиллагааны үндсэн чиглэл

Мянганы сорилын сангийн хөдөлмөрийн биржийн тухай мэдээлэл олж авах. Millenium challenge foundation.
Байгууллагад сэтгэл зүйч байхын эрэлт хэрэгцээ:

 Байгууллагы ажилын байрны стресс их байгаа
 Ажилын байрны хүчирхийлэл их байна
 Байгууллага доторхи харилцааны бэрхшээл \байгууллагын удирдлага ажилчидын хооронд\
 Хөдөлмөрийн орчин нөхцөл сайн биш байгаатай холбогдуулан тухайн орчинд нь тааруулан сэтгэл зүйч зохих арга хэмжээг авах шаардлагатай байдаг
 Зан үйлийн доголдолтой ажилчид олон байдаг
 Ажилчдыг сонгон шалгаруулах аргачлалд хэрэгцээтэй байна, мэргэжлийн сонгон шалгаруулалт нь байгууллагын хувьд их чухал байна
 Удирдлагын арга барил.

DF: Тодорхой байгууллагын хүрээнд сэтгэл зүйн үйлчилгээ тусламжийг үзүүлэх мэргэжлийн байгууллага юм. Энэ албыг ажиллуулахын тулд мэргэжлийн баг ажиллана. Байгууллагын сэтгэл зүйн албаны бүрэлдэхүүнд ямар мэргэжилтэнүүд ажиллаж болох вэ? Энэ баг нь байнгын болон шаардлагатай үед үйлчилгээ тусламж үзүүлэх зорилгоор ажиллаж байгаа.
Энэхүү багт дараах төрлийн ажилчид байж болно.
\багийн бүрэлдэхүүнд дараах хүмүүс тогтмол бусаар
шаардлагатай нөхцөлд тусламж өгч, хамтарч ажилладаг,
хэрэгцээ багатай үед албан ёсны орон тоогоор ажиллах шаардлагүй\
 Сэтгэл зүйч
 Эмч
 Эрүүл ахуйч
 Нийгмийн ажилтан
 Технологич
 Хүний нөөцийн мэргэжилтэн
 Физиологич
 Удирдлагын зарим ажилчид
Байгууллага дахь сэтгэл зүйн үйлчилгээг дараах хэлбэрээр зохион байгуулж болно:
1. Бие даасан албаны хэлбэрээр. \ сэтгэл зүйн алба институт нь томоохон байгууллага, үйлдвэр зэрэгт ажилладаг\ монгол оронд төдийлөн боломжгүй байгаа.
2. Гэрээгээр \тухайн байгууллага сэтгэл зүйчийг тодорхой хугацаанд гэрээгээр урьж ажиллуулах, тухайлбал хэрэгцээтэй үед\
3. Орон тооны \байгууллага орон тооны сэтгэл зүйчийг ажиллуулахыг хавсрага хэлбэрийн буюу байгууллагын орон тооны сэтгэл зүйчээр ажиллах ба ажилын байрны тодорхойлолт байх ёстой\ жишээ нь: цагдаагийн байгууллага, хэлийн цэргийн зостав, батлан хамгаалах яам, зэрэг...
Байгууллагын сэтгэл зүйн алба нь 20-р зууны эхэн үед АНУ-д ихээхэн хөгжсөн салбар. Энэ нь хэрэглээний шинжлэх ухааны нэгэн салбар. Ямар учираас энэхүү алба байгуулагдах болсон бэ? Дэлхийн 1,2-р дайны үед цэрэг армид залуучуудыг сонгон шалгаруулах шаардлага маш их тулгарч байсан учираас \чадварлаг, зоригтой зэрэг\ байгууллагын сэтгэл зүйн алба анх үйл ажиллагаагаа явуулж ирсэн түүхтэй. Энэ үед тест судлалын салбар хөгжиж ирж байсантай холбоотойгоор сэтгэл зүйн алба нь тестийн аргыг хэрэглэж сонгон шалгаруулж байжээ. Зөвхөн цэргийн албаар ч зогсохгүй олон төрлийн мэргэжлийн албанд ажилчдыг сонгон шалгаруулах хэрэгцээ бий болж байжээ. Мөн нэг шалтгаан нь 21-р зуунд зах зээлийн өрсөлдөөнд өөрсдийн үйлдвэрлэлийнхээ бүтээмж үр ашигийг нэмэгдүүлэхийн тулд байгууллагууд нь сэтгэл зүйн албыг бий болгож ирсэн. АНУ, Япон зэрэг орнуудад илүү их хөгжиж иржээ.
Гэр бүлийн сэтгэл зүйн алба нь Германд түлхүү хөгжиж байжээ. Ямар учираас ийнхүү сэтгэл зүйн албыг байгуулсан бэ? Хүний хүчин зүйл дотоод нөөцийг бүрэн дүүрэн ашиглах зорилгоор байгууллагын сэтгэл зүйн алба байгуулагдаж ирсэн. Байгууллага дээр байгаа хувь хүнийг л хөгжүүлнэ гэсэн утгатай юм.
АНУ-д мэргэжлийн байгууллага, үйлдвэр үйлчилгээний зохион байгуулалтын сэтгэл зүйч гэсэн тусдаа мэргэжилтэн бэлтгэдэг.
Япон-д бүх байгууллага нь сэтгэл зүйчтэй байдаг.
Хэрэвээ Монголд энэ алба байвал:
1. Мэргэжлийн сонгон шалгаруулалт явуулах,
2. Байгууллага дээрх янз бүрийн чиглэлийн судалгаа туршилтын ажилыг гардан зохион байгуулах үйл ажиллагааг явуулах, Tailor ийн Контрейнерийн систем- хөдөлмөрлөх хугацааг нарийн тооцон гаргаж, нэг хүний ажилын цагийг нарын тооцож ашиггүй үйлдлүүдийг бүгдийг нь хасан тооцож үүнийхээ үндсэн дээр хөдөлмөрийг нормчилсон байна. Миаогийн туршилт, зэрэг олон туршилтууд байдаг. Эдгээр нь хөдөлмөрийн орчинг сайжруулах зорилготойгоор хийгдсэн туршилтууд юм. Эдгээр туршилтууд нь эргээд бүтээмж өндөр чанартай ажил нь сайжирдаг байна.
3. Байгууллаг дээр үүсч бий болсон илд далд зөрчил зөрөлдөөнийг шийдвэрлэхэд дэмжлэг тусламж үзүүлэх.
4. Байгууллага дээр ажиллаж байгаа сэтгэцийн эрүүл мэндийн хэвийн ажиллагааг хангахад зохих хувь нэмрээ оруулах үүргийг гүйцэтгэх.
5. Хөдөлмөрийн орчин нөхцөлд Сэтгэл зүйн үнэлгээ хийх.
6. Хувь хүнийг чадвахижуулах. Хувь хүн бүхэн байгууллагатай чин сэтгэлээсээ ажиллах мэдрэмжтэй болсоноор тогтвортой ажиллах хүсэл эрмэлзэлтэй болж үнэнч шудрага болж ирдэг.

Үргэлжлэл...

Хүний хөгжил нь нийгмийн хөгжлийг тодорхойлж байдаг. Тэр ч утгаараа өнөөдрийн Монголын нийгмийн хөгжлийг иргэн хүн бүрийн хөгжлөөр тодорхойлж болно. Иймээс нийгмийн хөгжилийг хангахын тулд хувь хүний хөгжилд анхаарал халамж тавих зайлшгүй шаардлага гардаг. Харин манай улсад сүүлийн үед л хүний хөгжлийн талаар цухас яригдах болсон. Хүний хөгжлийг судалдаг, тэдний хөгжилд үлэмж хэмжээний тус нэмэр болж чадах тэдгээр хүмүүс, албан байгууллагуудыг сургууль багш гэж л нэрлэж байна.



Хүний хөгжил нь нийгмийн хөгжлийг тодорхойлж байдаг. Тэр ч утгаараа өнөөдрийн Монголын нийгмийн хөгжлийг иргэн хүн бүрийн хөгжлөөр тодорхойлж болно. Иймээс нийгмийн хөгжилийг хангахын тулд хувь хүний хөгжилд анхаарал халамж тавих зайлшгүй шаардлага гардаг. Харин манай улсад сүүлийн үед л хүний хөгжлийн талаар цухас яригдах болсон. Хүний хөгжлийг судалдаг, тэдний хөгжилд үлэмж хэмжээний тус нэмэр болж чадах тэдгээр хүмүүс, албан байгууллагуудыг сургууль багш гэж л нэрлэж байна.
Гэтэл дэлхийн бусад орнууд хувь хүнийхээ хөгжилд, зөвхөн сургууль, багш нар үйл ажиллагаагаар зогсохгүй бие даасан холбогдох шинжлэх ухаан болох Сэтгэл Судлалыг түлхүү хэрэглэж хувь хүн, гэр бүлүүд, болон нийгмийнхээ хөгжилд онцгой ач холбогдол өгч байна. 2007 онд АНУ-д хийсэн “эрэлт хэрэгцээтэй 100 мэргэжил” судалгааны дүнгээр Сэтгэл зүйч мэргэжил эхний 5-д багтаж байсан. Эндээс үзэхэд сэтгэл зүйчдийн эрэлт хэрэгцээ, тэдний нийгэмд үзүүлэх нөлөөлөл ямар байдгийг хялбархан харж болох юм.
Манай улсад 1980-аад оноос сэтгэл судлалын шинжлэх ухааны суурь тавигдаж ирсэн бөгөөд сэтгэл зүйчийн албан ёсны орон тоо одоогийн байдлаар зөвхөн цагдаа, хэл хамгаалал, сэтгэц мэдрэлийн эмнэлэг гэсэн 3 байгууллага дээр байдаг байна. Сүүлийн 5 жилийн хугацаанд Монгол улсад 13 сэтгэл зүйн төвүүд үүд хаалгаа нээн ажиллуулж эхэлсний дийлэнх нь ганцаарчилсан болон бүлгийн зөвлөгөөний чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг бөгөөд тэдгээр байгууллагууд нь зөвлөгөөний тусгайлсан үнэ тарифтай байдаг.
Эдгээр сэтгэл зүйн төвүүдийн нэг удаагийн зөвлөгөөний үнэ дунджаар 5,000-10,000 ₮.
Монгол иргэн хүний хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээ 108,000 ₮ байдаг.
Гэтэл сэтгэл зүйн төвөөр үйлчлүүлэгч нь хангалттай сэтгэл ханамж авахуйц зөвлөмж зөвлөгөөг авахын тулд хамгийн багадаа 4-6 удаа сэтгэл зүйчид хандах шаардлагатай байдаг.
Үүнээс үзэхэд Монгол хүн сэтгэл зүйн зөвлөгөөг хангалттай авах боломж маш бага байна. Мөн манай нийгэмд сэтгэл зүйч мэргэжлийг суртачилах, үүний талаарх ойлголтыг иргэдэд хүргэх алхамууд дутмаг байдгийн зэрэгцээ иргэд нь аливаа асуудал, сэтгэл бухимдал зэргээ тайлахдаа, сүм хийдэд очиж ном уншуулах(энэ нь жинхэнэ утгаараа стресс, уур бухимдал, тулгарч буй асуудлыг хангалттай сайн шийдвэрлэхэд бага нөлөөтэй.), эсвэл архи, тамхи зэрэг мансууруулах бодисыг хэтрүүлэн хэрэглэх (энэ нь тулгарч буй асуудал, стресс, бухимдал зэргийг улам бүр нэмэгдүүлээд зогсохгүй нийгмийн өмнө тулгамдаж буй томоохон асуудлын нэг болдог) зэрэг замуудыг сонгодог. Иймээс Орчин үеийн дэлхий нийтийн жишгээр Монгол улсад ч мөн адил гэр бүл, хүүхэдрүүгээ чиглэсэн мэргэжлийн үйл ажиллагаа бүхий сэтгэл зүйн, гэр бүл сургалтын нэгдсэн цогц төв байгуулах зайлшгүй шаардлагатай байгаа ба энэ төв нь цэвэр ашгийн бус нийгэм, гэх бүл, хувь хүнд сэтгэл зүйн төлбөргүй сургалтыг зохион байгуулах, зөвлөгөө өгдөг байх шаардлагатай байна.

Үргэлжлэл...

1-1,3 сая жилийн тэртэй балар эртний хүн буюу бичин хүн тархиний багтаамж 800-1200 см3, хэл яриа үүсч галыг хэргэлэх болжээ. 25 сая жил, мичин өвөг, хүн дүрст мич, байгалийн бэлэн зүйлийг хоол тижээлээ олох, биеэ хамгаалах, хэрэгсэл болгон ашиглаж сүрэг улам бүр хөгжжээ. Энэ үеэс авиагаар дүрслэл бий болгож байсан.



1-1,3 сая жилийн тэртэй балар эртний хүн буюу бичин хүн тархиний багтаамж 800-1200 см3, хэл яриа үүсч галыг хэргэлэх болжээ. 25 сая жил, мичин өвөг, хүн дүрст мич, байгалийн бэлэн зүйлийг хоол тижээлээ олох, биеэ хамгаалах, хэрэгсэл болгон ашиглаж сүрэг улам бүр хөгжжээ. Энэ үеэс авиагаар дүрслэл бий болгож байсан.

Үргэлжлэл...

Хүн төрөлхтний угсаа гарвал нэг боловч суурьшсан газар орны нөхцөл байдлаас болоод иргэншлийн тодорхой бүс нутгууд бий болсон.



Хүн төрөлхтний угсаа гарвал нэг боловч суурьшсан газар орны нөхцөл байдлаас болоод иргэншлийн тодорхой бүс нутгууд бий болсон.
Оюун ухаант өнөөдрийн хүний уг гарал нь асар эртний түүхтэйг та бид олон ном зохиол дээрээс уншиж сонссон бизээ. Соёл иргэншил бүр өөр өөрийн онцлог шашин шүтлэг хэл яриа зэргээрээ ялгаатай боловч нэгэн чухал нийтлэг зүйл байдаг. Энэ нь эрх ашиг бол үүнийг олж авахад эрх мэдэл хэрэгтэй болдог.
“Эрх мэдэл” гэдэг нь хүн төрөлхтний соёл иргэншлийн түүхэнд Овгийн зохион байгуулалтын үеэс улбаатай ба тэр дундаа “ахлагч” гэдэг хэргэм цол бий болсноос үүдэлтэй байж болох юм.
Тэгвэл хэн нь ахлагч болох вэ?
Бодож үзэе. Жишээ нь: Овгийн ахлагч нь бусдаасаа арай олон АВИА дуугарч чаддаг ба аюул осол, ан гөрөө зэрэг байгааг мэдэгдэж бусаддаа таниулж чаддаг нэгэн тул овгийн хүн сүргийн итгэл найдварыг хүлээж тэдний хүндэтгэлийг өөртөө бий болгодог нэгэн байсан байх.
“Хэл бол соёлын амин сүнс” хэмээн нэгэнтээ МЭӨ 469 оны тэртээд Сократес хэмээх агуу хүн айлдсан байдаг. Үнэхээр агуу хүн гэдэг Арван эрнийг ч давж харан хэлдэг болох нь тодорхой юм. Хүн төрөлхтөн хөөрхийлөлтэйгөөр өөрсдийн хаанаас, юунаас үүсэлтэйг баттай нотлох баримтаар хэлж чадахгүй байгаа хэдий ч Мичнээс үүдэлтэй гэх зарим хэсэг нь:
“1-1,3 сая жилийн тэртэй балар эртний хүн буюу бичин хүн тархиний багтаамж 800-1200 см3, хэл яриа үүсч галыг хэргэлэх болжээ. 25 сая жил, мичин өвөг, хүн дүрст мич, байгалийн бэлэн зүйлийг хоол тижээлээ олох, биеэ хамгаалах, хэрэгсэл болгон ашиглаж сүрэг улам бүр хөгжжээ. Энэ үеэс авиагаар дүрслэл бий болгож байсан” гэх, аан зарим хэсэг нь та бидний сайн мэдэх “Хүн бичнээс үүсээгүй” хэмээх номонд ийнхүү өгүүлсэн байх.
Харин та хаанаас ирсэнийг бид энд бичихгээгүй. Гагцхүү хүн байгаа цагт хэл яриа байна, хэл яриа байгаа цагт харилцаа байна. Харилцаа гэдэг нь харин та бидний бодож сэтгэж байгаагаас илүү маш өргөн хүрээтэй ойлголт юм. Үүний талаар өгүүлэх аваас өчүүхэн хүний насан ахардана.
Нэгэн хүний тэмдэглэлээс цухас дурьдая:
Би их олон сурагчидтай, миний сурагчдын зарим нь надтай найз нөхөр мэт харьцаж тэдэнтэй ажиллахад их амар байдаг. Харин ангийн зарим сурагчийн хувьд тэд төдийлөн надтай болон бусад багш нартай харьцдаггүй, шаардлагатай тохиолдолд ганц хоёр үг хэлж бусад үед мэндлэхэд ч хэцүү байдаг. Ийм байдалд орох надад маш хэцүү байдаг. Тэднээс зарим үед аман шүүлэг авах үед хамгийн их хүндрэл үүсдэг дээ. Тэдгээр хүүхдүүд уншсан зүйлээ маш сайн ойлгодог гэдгийг би таамаглаж байна. Яг таг хэлж чадахгүй л дээ. Миний цохож асуусан асуултад алдахгүй хариулдаг. Өөрөөр хэлбэл асуулт хариултын тэмцээн шиг л юм болдог. Харин тэд 100 гаас 85-д нь алдалгүй зөв хариулдаг. Тиймээс би тэднийг уншсан зүйлээ маш сайн ойлгодог гэж таамаглаад байгаа хэрэг. Хэрэвзээ тэр хүүхдүүд уншсанаа их сайхан ярьдагсан бол ч суут удирдагч болох биздээ.
Эндээс үзвэл харилцаа гэдэг маш чухал гэдгийг харж болохоор байна. Багш таний мэддэг зүйлийг гуйж асууж байж дүн тавьж байна. Харин та гуйлгахгүйгээр өөрөө бүхнийг зөв цэгц дараалалтайгаар ярьж чадвал 85 бус 100% ч авах боломжтой гэдгийг анхаарахтун!
Эрх мэдэл гэдэг нь хүн төрлөхтөний соёл иргэншилийн түүхэнд бол овгийн байгуулалын үес овгийн ахлагч бий болох тэр л зүйлээс эхтэй. Хэл бол соёлийн амин сүнс гэж Сократийн хэлсэнээр батлагддаг зүйлээс өнөөгийн энэ байдалаас ч хархад яриж чаддаг хүн манлайлагч удирдагч болж байгаа дүр зураг хэн бүхэнд ойлгомжтой.
Жн: Овгийн ахлагч болох хүн нь бусдаасаа арай олон авиа дуугарч аюул осол, ан гөрөө байгааг мэдэгдэж бусдадаа таниулж чадсанаар овгийнхоны итгэл найдварыг хүлээж овогын ахлагч болох жишээтэй. /Хүн сүрэгийн зураг/
Улмаар оюун ухаант хүмүүс олшорхын хэрээр хоол тэжээл багсаж түүнийг хайн явагсад олширч дэлхийн аль нэг өнцөг булан бүрт суурьшсаар соёл иргэншилүүд үүссэн түүхтэй. Дэлхийн томоохон эрдэмтэд эртний 5 сонгодог иргэншилийг нэрлэсэн бөгөөд:
1. 2 мөрний /Евроазийн төв хэсэг/
2. Эртний Энэтхэг
3. Эртний Хятад
4. Эртний грек, ром
5. Төв азийн нүүдэлчидийн
Гэсэн сонгодог 5 эртний иргэншилийг нэрлэж байна.

Үргэлжлэл...

Сэтгэц оношлогоо үүссэн үеэс 20-р зууны эцэс хүртэл түүний хөгжилд чухал нөлөө үзүүлсэн үйл явдлууд.



Сэтгэц оношлогоо үүссэн үеэс 20-р зууны эцэс хүртэл түүний хөгжилд чухал нөлөө үзүүлсэн үйл явдлууд.

Он Хувь хүн, байгууллага Үйл явдал
1860 Густав Фехнер Психофизикийн элементүүд ном хэвлэгдсэн
1879 Гальтон Сэтгэц хэмжилзүйн баримтлалууд, сэтгэл зүйн туршилтын өгүүллүүд хэвлэгдсэн. СХЗ-н туршилт, судалгаанууд явуулсан, хувийн ялгааг судласан.
1879 Вундт Сэтгэл судлалын анхны лаборатори байгуулсан
1884 Гальтон Зан төлөвийг судлах аргуудыг санал болгосон. Сэтгэц оношлогоонд бүлгийн судалгаа шинжилгээ хийх эхлэл тавьсан.
1885 Бехтерев Орост сэтгэл судлалын анхны лаб- байгуулсан.
1888 Гальтон Коррелляцын арга санал болгосон.
1888 Кеттел Пенсилванийн их сургууль сэтгэл зүйн лаб- байгуулсан.
1890 Кеттел “Оюуны тестүүд ба хэмжилт” өгүүлэл хэвлүүлэв
1896 Крепелин Сэтгэцийн өвчлөлийн ангилал гаргав
1896 Бине, Виктор Анри Оюун ухааны тестийн анхны хувилбар санал болгосон
1897 Эбингауз Ой тогтоолтыг үнэлэх тест санал болгосон.
1897 Райс АНУ-н сургуулиудад амжилтын тестийг хэрэглэж эхлэв
1904 Торндайк “Оюун ухааны болон анхаарлын хэмжилтйн онолын оршил” ном
1904 Спирмен Оюун ухааны Х хүчин зүйлт онол дэвшүүлэв мат, ста-н аргад факторнын анализийн аргыг нэвтрүүлсэн.
1905 Бине Оюун ухааныг үнэлэх тестээ гаргаж ирсэн.
1906 Торндайк Анхны боловсролын сэтгэл судлал ба боловсролын салбар дахь хэмжилт гэсэн сурах бичиг гаргасан.
1909 Россолимо Сэтгэл зүйн профайль ном
1912 Штерн Оюун ухаааны коефциент гэсэн нэр томёо дэвшүүлсэн.
1916 Герммен, Меррилл АНУ-д Бинегийн сорилын адаптацыг хийсэн
1917 Вудворте Бие хүнийг үнэлэх анхны асуулга санал болгов
1918 Отис Анхны бүлгийн тест боловсруулжээ
1921 Роршах Перцепцид суурилсан тест боловсруулж сэтгэц оношлогоо гэсэн нэр томёог санал болгосон.
1925 Гезел СӨН-ы хүүхдийн оюуны хөгжил ном
1927 Стронг Мэргэжлийн сонирхол үнэлэх аргачлал боловсруулсан.
1931 Тёрстоун Факторный аналазийн аргыг санал болгосон, оюун ухааны олон хүчин зүйлт онол санал болгосон.
1935 Кристина Морган, Генри Мюррей ТАТ- проектив арга санал болгов Thematic Apperception Test
1936 Коммунист намын төв хороо Орос оронд тестийн аргыг хэрэглэхийг хорих тогтоол гаргав.
1938 Бурос Сэтгэцийн хэмжилтийн жилийн тойм хэвлэгдсэн.
1938 Бендер Бендерийн Гештальт тест боловсруулсан
1939 Векслер Векслерийн оюун ухааны сорил
1939 Фрэнк Проектив техник гэсэн нэр томёог санал болгосон.
1940 Хэтуссэй Мак Кмили ММРI аргачлал
1941 Отис Ангилах тест санал болгов
1942 АНУ-н стратегийн албаны товчоо Багц тест боловсруулсан, Сэтгэл зүйн үнэлгээ гэсэн нэр томёог хэрэглэсэн.
1950 Раймонд Кеттелл 16PF сорил боловсруулсан.
1952 АНУ-н сэтгэц эмгэг зүйчдийн нийгэмлэг DSM 1 сэтгэцийн өөрчлөлтийн асуудлаарх оношилгоо болон статистизийн удирдамж
1953 АРА Сэтгэл зүйчдийн ёс зүйн дүрэм горим боловсруулсан.

Үргэлжлэл...

Хүмүүсийн сэтгэл зүйн хувийн ялгааг хэмжих анхны сорилуудтай хамт сэтгэл зүйн тест оношлогоо. Re-psychological testing гэсэн нэр томьёо гарч ирэв.
Эхний үед дээр нэр томьёог их өргөн утгаар хэрэглэж сэтгэл зүйн бүхий ь хэмжилтүүдийг хамруулж байв. Хожим нь тестийн аргыг хөгжлийн хамтаар сэтгэл зүйн тестийн оношлогоо нь хувийн онцлог болон когнитив чадвар хэмжилтээр хязгаарлагдсан. Сэтгэц оношлогоо нь 1921 онд Щвейцарын сэтгэл зүйч, сэтгэл мэдрэлийн эмч Герман Роршах анх санал болгожээ. Тэрбээр энэ нэр том-г өөрийн боловсруулсан аргын тусламжтайгаар явуулах судалгааны процессийг тэмдэглэсэнтэй холбоотой. 1921 онд өөртөө алдар нэр авч ирсэн Psycho diagnostic бүтээлээ туурвисан. Төдөлгүй энэ нэр том-ны агуулга өргөжин тэлсэн. Psycho testing - тэй ижил утгаар хэрэглэж эхлэв.




Хүмүүсийн сэтгэл зүйн хувийн ялгааг хэмжих анхны сорилуудтай хамт сэтгэл зүйн тест оношлогоо. Re-psychological testing гэсэн нэр томьёо гарч ирэв.
Эхний үед дээр нэр томьёог их өргөн утгаар хэрэглэж сэтгэл зүйн бүхий ь хэмжилтүүдийг хамруулж байв. Хожим нь тестийн аргыг хөгжлийн хамтаар сэтгэл зүйн тестийн оношлогоо нь хувийн онцлог болон когнитив чадвар хэмжилтээр хязгаарлагдсан. Сэтгэц оношлогоо нь 1921 онд Щвейцарын сэтгэл зүйч, сэтгэл мэдрэлийн эмч Герман Роршах анх санал болгожээ. Тэрбээр энэ нэр том-г өөрийн боловсруулсан аргын тусламжтайгаар явуулах судалгааны процессийг тэмдэглэсэнтэй холбоотой. 1921 онд өөртөө алдар нэр авч ирсэн Psycho diagnostic бүтээлээ туурвисан. Төдөлгүй энэ нэр том-ны агуулга өргөжин тэлсэн. Psycho testing - тэй ижил утгаар хэрэглэж эхлэв.
1930-аад оны 2-р хагаст сэтгэц хэмжилзүйн тестүүдийн хөгжилд хямрал үүсэв. Энэ нь бие хүний дотоод ертөнцийг салангид хэсгүүдэд, элементүүдэд, функцуудад задалж үзэж байсантай холбоотой.
Үүнтэй холбоотой сэтгэц оношлогооны үүсэл нь сэтгэц хэмжилзүйн баримжааллыг сөрж бие хүний бүх л зураглалыг гаргахад чиглэгдсэн поректив хандлага үүссэнтэй холбоотой. Ийнхүү сэтгэл оношлогоо нь проектив хандлагын онол практиктай холбоотой.
Жишээ нь: Oxford – ийн нэмэлт хавсралт 1982 Роршахын дараа сэтгэц оношлогоо гэдэгт туршигдагчийн хувийн онцлогийг түүний боловсруулсан арга эсвэл проектив бусад аргачлалуудын туршлагаар тодорхойлохыг ойлгоно гэсэн байдаг байна.
Сэтгэл судлалд онош гэдэг нэр том-г ямар 1-н өөрчлөлт, эмгэг, хэлбийлтийг тэмдэглэхэд зохистой гэсэн хандлагыг нилээд эртнээс гаргаж байв. Webster – т сэтгэц оношлогоо гэдэг нь клиникийн сэтгэл судлалын хэрэглүүрийн тусламжтайгаар бие хүний хувийн онцлог үнэлэх эсвэл сэтгэцийн өөрчлөлтийг үнэлэх оношлох практик юм. Гэж тодорхойлжээ.
АНУ-н сэтгэл судлалд энэ нэр том-нд сэтгэл зүйн тестийн боловсруулалт, түүний хэрэглээтэй холбоотой бүх асуудлыг хамруулдаг. Psycho-testing нэр том-г хэрэглэдэг. Алдарт сэтгэл зүйч Анастази-н Psychological Testing бүтээлээ олон хэл дээр хэвлүүлжээ.
АНУ-н сэтгэл зүйчид сэтгэц оношлогоо гэдэг нэр том-г татгалзаж эхлэсэн. Сэтгэл судлалын Нэвтэрхий толь 8 боть “2000 он”

9-р сарын 21ний хичээл. Сэтгэц оношлогооны түүхэн хөгжлийн тойм.
19-20-р зууны зааг дээр практикийн шаардлагын нөлөөн дор сэтгэц оношлогоо нь сэтгэл судлалаас ялгарч бүрэлдэж эхэлсэн байна. Түүний хөгжил нь сэтгэл судлалын хэн хэдэн чиглэлээр бэлтгэгдсэн. Үүнд: Туршилтын сэтгэл судлал ялгаварт сэтгэл судлал. Туршилтын сэтгэл судлалын арга нь сэтгэц оношлогооны аргачлалуудын суурь нь болдог бөгөөд с.о-ны мөн чанар бол эдгээр аргачлалуудыг боловсруулахад оршино. С.о өөрөө туршилтын сэтгэл судлалаас эх үүсэлтэй бөгөөд 19-р зууны 50-70 аад онуудад туршилтын сэтгэл судлал хөгжиж сэтгэцийн үзэгдлүүдийн салбарт байгалийн шинжлэх ухааны нөлөө өсөн нэмэгдэж сэтгэл судлал нь физиологчилогдох хандлагатай болсон. Өөрөөр хэлбэл физологийн шинжлэх ухаан нь сэтгэл судлалын шинжлэх ухааныг туршилтын анхны аргуудаар хангасан. Туршилтын сэтгэл судлал нь 1879 онд үүссэн гэдэг. Вундт 1832-1920 сэтгэл судлалыг цогц шинжлэх ухаан болох зорилт дэвшүүлж байсан. Ингээд 2 хандлага санал болгосон.
1. Туршилтад суурилах байгаль шинжлэлийн хандлага.
2. Соёл нийгмийн хандлага \угсаатан зүй\ Вундтын онолоор байгаль шинжлэлийн туршилтын аргуудыг сэтгэцийн хамгийн энгийн доод түвшиний үзэгдэл судлахад тохиромжтой гэж үзсэн. Сэрэл өнгөний мэдрэмж, харааны хурч чанар гэх мэт.
1897 онд Английн судлаач Гальтон чөлөөт холбоослолын аргыг санал болгосон. Түүнээс хойш Вундт өөрийнхөө лабороторид сэтгэцийн илүү нарийн үйлүүд судлах болсон. Сэтгэл судлалын туршилтын аргыг жинхэнэ утгаар нь бий болгосон эрдэмтэн бол Германы эрдэмтэн сэтгэл зүйч Эббингауз 1850-1909. Тэрээр ой тогтоолтын зүй тогтлыг туршилтаар судалсан.
АНУ- н сэтгэл зүйч Кеттела 1860-1944 бас туршилтын арга хэрэглэсэн. Анхаарлын багтаамж унших дадал судласан ба энэ туршилтандаа тахистоскоп хэмээх тоног төхөөрөмж хэрэглэсэн.
19-20-р зууны заар дээр туршилтын обектив арга сэтгэл судлалд өөрийн байр сууриа эзэлж сэтгэл судлалын шинжлэх ухааныг бүхэлд нь тодорхойлж эхэлсэн.
Үүнтэй холбоотойгоор хүмүүс хоорондын хувийн ялгааны талаарх мэдлэг үүсэх урьдчилсан нөхцөл бүрдсэн.
Ялгаварт сэтгэл судлалын судлах зүйл болох сутгул зүйн хувийн онцлогийн талаарх төсөөөлөлгүйгээр тэдгээрийг хэмжих аргуудын тухай шинжлэх ухаан болох сэтгэц оношлогооны хөгжил боломжгүй болох юм. Ялгаварт сэтгэл судлал үүсч хөгжихөд анагаах, сурган, хүмүүнлэгийн, практикийн салбар чухал нөлөө үзүүлсэн. Ялангуяа анагаахын салбар тэр дотроо оюуны хоцрогдол, сэтгэцийн эмгэгтэй хүмүүсийг оношлох эмчлэх, эрэлт хэрэгцээ шаардлагын уялдаа үүссэн гэж хэлж болно. Францын эмч Эскпроло оюуны хоцрогдлын асуудлыг хөндсөн анхны бүтээл туурвисан. Тэрбээр оюуны хоцрогдлын янз бүрийн түвшинг ялгаварлах оролдлого хийсэн мөн францын эмч Сеген оюуны хоцрогдолтой хүүхдүүдийг тусгай аргуудын тусламжтайгаар сургах асуудалд анхаарал хандуулсан. 1866 онд оюуны хоцрогдол үнэлэх анхны аргыг бий боловсруулсан. Сегений салбар.

Үргэлжлэл...

Ой тогтоолт ба түүний эргэн тойронд.

Хүний уураг тархины бас нэгэн гайхамшигт чанар бол бодит ертөнцийн мэдээлэл, өнгөрсөн туршлага, бодол, үйл явдал, мэдлэг чадвараа оюун ухаандаа тогтоон бататгах, үлдээн хадгалах сэргээн санах, таних, санаандаа буулгах, төсөөлөх, дүрслэн бодох явдал юм. Сэтгэцийн энэхүү нарийн процесс бүхий тусгалын нэгэн хэлбэр нь ой юм. Мэдлэг дадл чадвар эзэмших, түүнийгээ аж амьдралдаа хэрэглэх үндсэн нөхцлийг ой тогтоолт бүрдүүлнэ.



Хүний уураг тархины бас нэгэн гайхамшигт чанар бол бодит ертөнцийн мэдээлэл, өнгөрсөн туршлага, бодол, үйл явдал, мэдлэг чадвараа оюун ухаандаа тогтоон бататгах, үлдээн хадгалах сэргээн санах, таних, санаандаа буулгах, төсөөлөх, дүрслэн бодох явдал юм. Сэтгэцийн энэхүү нарийн процесс бүхий тусгалын нэгэн хэлбэр нь ой юм. Мэдлэг дадл чадвар эзэмших, түүнийгээ аж амьдралдаа хэрэглэх үндсэн нөхцлийг ой тогтоолт бүрдүүлнэ. Тиймээс ойг тархинд байгаа лавлах тасагтай асар том номын сан гэж хэлж болох билээ. Хүний сэтгэц, танин мэдэх процесс ой дээр тулгуурлан хөгжинө. Хүн ой ухаанаа бүрэн сайн ашиглавал 60 наслахдаа 3дээд сургууль төгсгөж 6 гадаад хэл эзэмшихээс гадна оросын нэвтэрхий их толь бичгийн зуун мянган өгүүллийг тогтоож чадах болно гэсэн тооцоо бий. Хүний ажил амьдралын бүхий л үйл ажиллагаанд ой чухал үүрэг гүйцэтгэнэ. Хэрэв хүнд ой гэдэг гайхам сонин үзэгдэл байгаагүй бол тэр нярай хүүхдийн байдалд мөнхөд байх болно гэж И.М.Сеченов хэлжээ. Ажил амьдралын хэм ёс, өдөр тутмын үргэлжлэлийг гагцхүү ойн ачаар биелүүлж байна. Германы суут яруу найрагч, сэтгэгч Гёте ойг амьдралын мөнхийн ногоон мод гэж зүйрлэн нэрлэсэн бий.
Ойг Декарт, Эббингуаз, Выготский Блонский, Смирмов, Миллер зэрэг олон эрдэмтэд судалж түүнийг тал бүрээс нь тусгасан ном зохиол бичжээ. Орчин үеийн сэтгэл судлал, анагаах ухаан, эм судлал, генетик, биохими, зэрэг шинжлэх ухаануудаар ой ухааны учрыг судалж шинэ шинэ баримт, дүгнэлт гаргасаар байна. Ой тогтоолт нь хэд хэдэн үүрэг гүйцэтгэнэ. Үүнд:
Хүний амьдралын өнгөрүүлсэн туршлагыг хадгалан баяжуулдаг.
Хүний эзэмшиж буй мэдлэг, чадвар, дадлагыг хуримтлуулж, баяжуулж, эмрлэн цэгцэлж системчилэх.
Хүнд гаднаас үйлдэл үзүүлж буй юмс үзэгдлүүдийн шинж чанарыг тодорхой хугацаанд хүний оюун ухаанд барьж, хадгалж, танин мэдэх, сэргээн санах гаргах.
Ой нь сэрэл хүртэхүй, төсөөлөл, дүрслэн бодох зэрэг сэтгэцийн бусад процессуудтай нягт холбоотой хагжих, хүний танин мэдэх үйл ажиллагааны үр бүтээлийг дээшлүүлэх гэх мэт.
Ой тогтоолтын физиологи үндэс.
Ой тогтоолт үүсч хөгжихдөө тархины дотоодын нарийн механизмаар явагдана. Орчин үеийн хүний ой тогтоолтыг нарийн судалж, түүний үүсч хөгжих физиологийн механизмын талаар хэд хэдэн үндсэн чиглэлийн онол байдаг. Энэхүү физиологийн үйл нь уг чанартаа уураг тархи яаж ажиллаж буй, мэдрэлийн эсүүдэд явагдаж буй өөрчлөлтийн чанар юу болох, бий болох, хадгалагдан тогтох, бас идэвхжих зэрэг асуудлыг хамардаг. Ойн физиологийн механизмын талаар сэтгэл судлалын нейрофизиологийн болон биохимийн онолын асуудлыг эрдэмтэд судалжээ.
Сэтгэл судлалын онолд мэдрэлийн асүүдийн авцалдаа буюу нийлэмжийг авч үзжээ. Ертөнцийн юмс, үзэгдлүүд хоорондоо нягт шүтэлцээтэй, адил төстэй байхын зэрэгцээ тэдгээрийн эсрэг тэсрэг чанарууд хүнд үйлчилж байдаг зүй тогтолтой. Ийм учираас хүний ой тогтоолт үүсч хөгжих механизм нь ертөнцийн юмс үзэгдлүүдийн хооронд тогтох эсвэл холбоосын үндсэн дээр явагдах учиртай. Нийлэмж нь нарийн энгийн 2 янз. Энгийн нийлэмж нь хүний ой тогтоолтын процесс үүсч хөгжих үндэс бөгөөд 3 хэлбэртэй.
Зэрэгцсэн нийлэмж. Хүний гаднаас үзүүлж буй юмс, үзэгдэл, тэдгээрийн шинж чанар мэдрэхүйн эрхтэнд нэгэн зэрэг юм уу, дараалсан үйлдэл үзүүлэхэд тэдгээр юмсын нөлөө дүр байдал хүний оун санаанд цогцолбор зүйл болон тусгагдаж тодорхой нэг дүр бүтээхийг зэрэгцсэн нийлэмж гэдэг. Тухайлбал хүнд нөлөөлж буй зүйлүүд нь өөрийн олон шинжээрээр мэдрэхүйн эрхтнүүдэд дараалан юм уу нэг зэрэг үйлдэл үзүүлж, дүр үлдээдэг ажээ.
Адил төстэй нийлэмж. Ертөнцөд бие биетэйгээ адил төстэй үзэгдэл, юмс байдаг. Танил хүний дуу сонсогдоход түр нь санагадана.

Үргэлжлэл...

Саяхан Эрдэнэтийн нэг сонинд 16 настай хүүхдүүд эрүүлжүүлэхэд орлоо гэсэн мэдээ уншлаа. Түүний өмнөхөн телевизээр арван жилийн хүүхдүүд гудамжинд согтуу зодоон хийсэн тухай харлаа.



Саяхан Эрдэнэтийн нэг сонинд 16 настай хүүхдүүд эрүүлжүүлэхэд орлоо гэсэн мэдээ уншлаа. Түүний өмнөхөн телевизээр арван жилийн хүүхдүүд гудамжинд согтуу зодоон хийсэн тухай харлаа.
Сүүлийн жилүүдийн судалгаанаас үзхэд гэмт хэрэг үйлдэж буй хүүхдийн тоо эрс өсч байгаагийн зэрэгцээ гэмт хэрэгт холбогдож байгаа хүүхдийн цөөнгүй хувь нь архидан согтуурсанаас болсон байх аж.
Үүний шалтгаан нь олон хүчин зүйлийн нөлөөнөөс бий болсон гэж үзэж байгаа юм. Архи худалдаж байгаа дэлгүүрүүд болон бусад үйлчилгээний газрууд насанд хүрээгүй хүүхдэд архи худалдаалж зөвхөн өөрсдийн ашиг сонирхолыг бодож ахархан бодлоор хандаж байгаа бол нөгөөтэйгүүр эцэг эхийн хүүхдээ хүмүүжүүлэх хүмүүжил нь тэдэнд нөлөөлж байна. Мөн сургуулийн хүүхдүүд нэгэндээ уруу татагдаж байна. Зарим насанд хүрсэн хүмүүс гудамжинд өсвөр насны хүүхдийг барьж хүчээр архи уулгаж сургаж байна. Энэ мэт олон талт хүчин зүйлээс болж өсвөр насны хүүхдийн архидалт газар авах болжээ.
Дээр дурьдсан шалтгаануудыг зогсооход нэг талаасаа амар боловч нөгөө талаасаа нийтийг хамарсан үйл явдал гэдэг утгаараа хүндхэн байж болох юм. Үүнийг засаж залруулах энгийн нэг арга бол БНСУ-ын бодит жишээ юм. Солонгос улс нь өдгөөгөөс 50 жилийн тэртээ ядууралд нирвэгдсэн орон байсан бол өнөөдөр Монголын 30,000 гаруй иргэнийг өөрийн улсдаа тэжээж байна.
Түүнээс гадна Монголд Солонгостой холбоогүй зүйл гэж бараг үгүй байна. Гэтэл энэ улсын сайныг нь авах үйл ажиллагаа бидэнд тун хомс байгаа. Солонгосын ард түмэн, Солонгос гэр бүл үр хүүхдээ багаас нь архи уулгаж сургадаг. Энэ хэтэрхий сонин сонсогдох боловч хүүхэд нь анх архи ууж үзэхдээ эцэг эхийнхээ дэргэд зөв ууж сурдаг гэсэн ойлголт юм. Эцэг нь хүүдээ архи хундагалж өгсөнөөр хүүхэд нь аавынхаа өгсөн архийг хүндэтгэн хүртэж үүнээс хойш архийг зөв ууж сурахыг аав нь даалгана. Харин насан хүрэхээс нь өмнө эцэг эх нь хүүхдийнхээ дэргэд архи дарс хэтрүүлэн хэрэглэж үзэгдэхийг цээрлэх ба энэ ёсоо машид чандлан сахидаг байна. Хүүхэд насанд хүрсэн хойноо эцэгтэйгээ хундага тулгаж цаашид баяр ёслол хурим найр зэрэгт зэрэгцэн ууж сурдаг аж.
Ингэснээрээ хүүхэд архи гэдэг зүйлтэй буруугаар бус зөвөөр танилцаж хэтрүүлэн хэрэглэх нь биед муу, хор хөнөөлтэй гэдгийг ойлгож чаддаг. Энэхүү бодлыг нь эцэг эх нь түүнд таниулна.
Гэтэл Монголд сархадыг хүүхдэд багаас нь буруугаар танилцуулдаг. Эцэг эхчүүд нь өөрсдөө хэтрүүлэн хэрэглэж гэр орондоо агсам согтуу тавьна, хүүхдэд сэтгэл зүйн хувьд асар хүнд хүнд цохилтуудыг өгдөг. Энэ нь нэг талаар хүүхдэд архийг үзэн ядах сэтгэл төрүүлэх боловч хүүхэд сэтгэл гутралд орсон үедээ хүртсэн тохиолдолд хөлчүүрхэх нь мэдээж цөөнгүй.
Тиймээс архи гэдэг зүйлийг хүүхдэд анхнаас нь зөв таниулж насанд хүрсэн үедээ л ууж болдог, харин уухдаа зөв тохируулж уух хэрэгтэйг сайтар заан сургах явдал нь хамгийн чухал зүйлийн нэг юм. Мөн дэлгүүр хоршоо болон үйлчилгээний газрууд ч мөн адил бага насны болон өсвөр насны хүүхдэд архи тамхи зэрэг мансууруулах бодисоор үйлчилэхгүй байх нь хамгийн чухал зүйл юм. Тэд зөвхөн өөрсдөдөө ашиг олох өчүүхэн бодлоор Монголын ирээдүйг архинд умбуулж байна гэдгээ сайтар ухаарах хэрэгтэй.
Магадгүй тэр зарж худалдаалж байгаа хүний хүүхэд нь өөр нэг газар очоод архи худалдан авч байгаа гэж бодох хэрэгтэй. Ингэснээр тухайн иргэн өөрийн иргэний үүргээ ухамсарлаж худалдаалахгүй байхыг дор бүрнээ хичээх хэрэгтэй.
Алдарт АНУ-н эдийн засагч Адам Смитийн хэлсэнээр хүн бүр дор бүрнээ хувиа хичээн амьдрах юм бол улс орон аяндаа хөгжинө гэсэнтэй утга нэгэн зүйл юм. Хүн бүр л дор бүрнээ үр хүүхдээ зөв хүмүүжүүлж тэдэнд үлгэр дуурайлал болж, дэлгүүрийн худалдагч бүр өсвөр насны хүүхдэд архи зарах ёсгүй гэдэг тэр үүргээ ухамсарлах юм бол өсвөр насны хүүхдүүдийн архидалт гэдэг зүйл аяндаа үгүй болох мэт санагдах юм.
Энэ бол цэвэр Монгол хүний сэтгэхүй Монгол хүний холч ухаан бодолтой л холбоотой зүйл юм.

Үргэлжлэл...

Сэтгэц оношлогооны түүх бол мөн чанартаа сэтгэц оношлогооны суурь аргачлалууд үүчс хөгжсөн түүх.
тестийн арга нь бихавиоризмийн үүсэлтэй холбогдоно. Бихавиоризмын арга зүйн үзэл баримтлал нь бие мах бод ба орчны хооронд учир шалтгаантай холбоо хамаарал оршдог гэсэн үзэлд суурилна. Бие мах бод нь гадаад орчны өдөөлтөд хариу үйлдэл үзүүлэхэд нөхцөлийг өөртөө таатай талруу өөрчлөхийг хичээж түүндээ дасан зохицож байдаг зохицуулах үүргийг судлах арга. Гальтон 1822-1911 хувийн ялгааг шинжлэх ухааны үндэслэлтэй судлах эхлэл тавьсан. Хувийн ялгааг судлах зэмсэг болох тестийн аргыг анх бий болгосон. Тэрээр авьяс чадварыг хэмжих асуудал сонирхож байсан. 1884 онд Лондонд эмнэлэгийн тоног төхөөрөмжийн үзэсгэлэнд өөрийн боловсруулсан багц тестээ олон нийтэд танилцуулан цаашлаад сэтгэл судлалд статистикийн аргуудыг нэвтрүүлэхэд анхдагч нь байсан. 1888 онд Корриляцын Коефцентийг тооцох аргыг санал болгосон.



Сэтгэц оношлогооны түүх бол мөн чанартаа сэтгэц оношлогооны суурь аргачлалууд үүчс хөгжсөн түүх.
тестийн арга нь бихавиоризмийн үүсэлтэй холбогдоно. Бихавиоризмын арга зүйн үзэл баримтлал нь бие мах бод ба орчны хооронд учир шалтгаантай холбоо хамаарал оршдог гэсэн үзэлд суурилна. Бие мах бод нь гадаад орчны өдөөлтөд хариу үйлдэл үзүүлэхэд нөхцөлийг өөртөө таатай талруу өөрчлөхийг хичээж түүндээ дасан зохицож байдаг зохицуулах үүргийг судлах арга. Гальтон 1822-1911 хувийн ялгааг шинжлэх ухааны үндэслэлтэй судлах эхлэл тавьсан. Хувийн ялгааг судлах зэмсэг болох тестийн аргыг анх бий болгосон. Тэрээр авьяс чадварыг хэмжих асуудал сонирхож байсан. 1884 онд Лондонд эмнэлэгийн тоног төхөөрөмжийн үзэсгэлэнд өөрийн боловсруулсан багц тестээ олон нийтэд танилцуулан цаашлаад сэтгэл судлалд статистикийн аргуудыг нэвтрүүлэхэд анхдагч нь байсан. 1888 онд Корриляцын Коефцентийг тооцох аргыг санал болгосон.
АНУ-н судлаач кеттел 1890 онд Mind сэтгүүлд оюун ухааны тест гэсэн ойлголтыг анх хэрэглэсэн. Кеттел багц сорил хэрэглэж сэтгэцийн процессуудын зүй тогтол нээх боломжтой гэж бичиж байлаа. Үүний хамтаар тестийг явуулах нөхцөл ижил байх тохиолдолд тестийн аргын шинжлэх ухааны болон практикийн үнэт чанар өсөн нэмэгдэнэ. Мөн стандартчилалын асуудлыг хөндөж тавьсан. Кеттел 50 тест сорил санал болгосон.
АНУ-д Кеттелийн дараа тестийн аргыг өргөн хэрэглэх болжээ. Тийм ч учираас тестийн аргыг хэрэглэх асудлаар зохицуулалт хийх тестлогичдын хүчийг нэгтгэх шаардлага гарч ирэв.
АНУ-д 1896 онуудад энэ асуудлаар 2ч хороо байгуулагдсан.
Эхний үед тестийн хувьд энхийн туршилтын сэтгэл зүйн сорилыг ашиглаж байсан хэлбэрийн хувьд лабороторын судалгааны арга барилтай төстэй байсан. Харин ашиглах утга нь өөр байсан.
Сэтгэл зүйн туршилтын зорилго нь сэтгэцийн үйл ажиллагаа болон дотоод хүчин зүйлээс хамаарах хамаарлыг илрүүлэхэд оршино. Тестийг хэрэглэхэд сэтгэл зүйч сэтгэцийн үйлийн хувийн онцлог ялгааг тогтоож гарсан үр дүнг тодорхой шалгуурын дагуу үнэлнэ.
Бинегийн тестийн арга нь хөгжилд шинэ алхам хийсэн гэдэг. Учир нь тестэнд өмнө мэдрэмж хариу үйлдлийн хурд зэрэг мэдрэхүйн хөдөлгөөний хариу үйлдлийн чанарууд дахь ялгааг тодорхойлсон байжээ. Гэтэл практикийн амьдрал нь хүний сэтгэлгээ, оюун ухаан зэрэг сэтгэцийн нарийн үйлдлүүдийн талаарх мэдээлэ шаардлагатай байсан. Оюун ухааны анхны сорил боловсруулсан.
Бинегийн сорилыг АНУ-д анх хэрэглэсэн судлаач бол Хэнри Годдард юм. 1866-1957. Тэрээр энэ тестийг Европд цагаачилан ирсэн хүмүүсийг судалж үнэлэхэд зориулсан багц аргачлалд оруулсан. Үүнд:
Еврей: 83%
Унгар: 80%
Итали: 89%
Орос: 87% нь оюуны хомсдолтой гэж гарсан.
Мөн АНУ-д Термен 1877-1956 дээрх хувилбарыг орчуулан хувилбарыг дахин шинээр орчуулан түүндээ тестийн адаптацыг хийсэн. 1920 оод он бол тестийн хөгжлийн маш эрчимтэй үе байлаа. 20 оны төгсгөл гэхэд АНУ-д 1300 тест боловсруулагдсан байв. Гэтэл Сэтгэц оношлогооны салбарт хямрал үүссэн. Учир нь тестийн онолын үндэслэл хоцрогдож байлаа.

Үргэлжлэл...

Ижил ижлийгээ л татна.
Джон Ассараф

Таталцлын хуулийг ойлгож мэдрэхдээ би маш энгийн арга хэрэглэдэг. өөрийгөө соронзон гэж төсөөлдөг, соронзон татдаг шүү дээ...
Та бол хорвоо ертөнцийн хамгийн хүчирхэг соронзон мөн. Танд нуугдан буй таталцлын хүч бол дэлхийн хамгийн том нь юм. Тэрхүү хэмжээлшгүй их соронзон хүч таны хүсэл бодлоор цацарч байдаг.

Боб Дойл
Таталцлын хуулийн мэргэжилтэн, зохиолч

Ерөнхийдөө таталцлын хуулийг бүхэлд нь ингэж төсөөлж болно л доо. Ижил ижлээ татдаг гэж... гэхдээ энэ нь оюун санааны түвшин, хүрээнд ярьж байгаа хэрэг шүү дээ...
Таталцлын хууль ижил нь ижлээ татдаг хэмээн тунхагладаг. энэ юу гэсэн үг вэ? хэрвээ ямар нэг юм бодож байвал өөртөө тийм бодол снаануудыг татдаг гэсэн үг. за тэгэхээр таны амьдралд тохиолддог таталцлын хуулийн хэдэн жишээг авья л даа.
танд ийм юм болж л байсан биз дээ? сэтгэл санаа үймүүлсэн ямар нэг юмны тухай та бодож эхэллээ, хэдий их бодох тусам таны сэтгэл төдий их тавгүйтнэ. учир нь гэвэл та нэг юмны тухай хэсэгхэн хугацаанд бодох аваас таталцлын хууль үүний ижил олон бодол санааг үргэлжлүүлэн авчирна. төдөлгүй ижил төстэй гутранги бодлууд уул овоо шиг цугларч, сэтгэл санаа бүр ч хямраад ирнэ. хэдий их бодно, төдий их бачимдана гэсэн үг.

энэ бүхнийг зүйрлэн дүрслэх гээд оролдьё. та нэг дуу сонсчээ. тэгээд дараа нь ер мартаж чадахгүй байв. дуу улам бүр тархинд цаарайтсаар. тухайн үед дуу сонсогдох мөчид, өөрийн эрхгүй, бүх анхаарлаа чиглүүлсэн байх л даа. улмаар таталцлын хууль үйлчлэлд орж танд байн байн дууны тухай дурсамжийг сэргээж өгнө.





Та бүхэн үүнд магадгүй итгэхгүй байх. гэхдээ өөрт тохиолдсон бага сага зүйлийг бас энд дурдмаар санагдлаа. таталцлын хууль гэдэг их энгийн мэт санагдах боловч маш ойлгоход хэцүү тийм ойлголт юм шиг санагдаад байгаа юм. бид үнэхээр л таталцлын хуулийн үйлчлэлээр аливаа зүйлсийг өөртөө татаж байдаг юм бол яагаад хүн бүр баян тансаг сайхан амьдралтай болчихож болохгүй байгаа юм бэ? гэсэн асуулт төрнө. тэгвэл таталцлын хуулиар бол хүний бодол санаанд орж ирж байгаа бүх зүйл татагдана. зарим хүмүүс одоо яанаа тэгчих вий, энгэчих вий, би өвдчих вий, тэр өвдчих вий, би мөнгөгүй болчих вий, наймаа хийгээд тэр минь шатчих вий, гэх мэтийн олон бодлыг өөртөө төвлөрүүлсэнээр мөн түүнийгээ татаж байдаг. тиймээс хүн бүрийн бодол санаа хоорондоо ялгаатай учираас хүн бүрийн аж амьдрал өөр өөр байдгаас гарцаагүй. хэн нэгэн сайхан ажилд орохыг хүсэхдээ үнэн сэтгэлээсээ бүх хүчээ дайчилан хүсэж бүр өөрийгөө тэр ажлаа хийгээд ажлынхаа өрөөнд сууж байгаагаар төсөөлөөд үзэхэд л хангалттай. гэвч энэ нь хэзээ ч байж болно. амьдрал гэдэг чинь тэр чигтээ тааж болошгүй олон гэнэтийн бэлгээр дүүрэн шүү дээ. өнөөдөр танд юу тохиолдохыг гагцхүү таны оюун ухаан бодол л шийдэх хэрэг. тиймээс ч манай эртний Монгол сургаалиудад заасан байдаг шүү дээ. сайн явах санааных, санаж явбал бүтнэ, сажилж явбал хүрнэ гээд л дандаа бодож санахтай үйл хэргийг холбосон байдаг. би үүгээр их бахархаж явдаг юм. Энэ номонд бичигдсэн зүйлс ямар нэгэн байдлаар шашинтай холбогдоогүй. цэвэр шинжлэх ухааны үндэслэлтэй юм байгаа. сэтгэл судлалын шинжлэх ухаан юуг судалж хүмүүст яаж хүрдэг вэ? тэд хүмүүст яаж туслах ёстой вэ? гэвэл хариулт ердөө хаяанд байна. хүмүүсийн сэтгэл санаа үймсэн үед тэд уурлаж бухимдаж муу муухайг бодож элдэвийн асуудлыг үүсгэж байдаг. тиймээс Лам нараас ялгагдахын тулд бид байгаа бодит зүйлс дээр тулгуурлаж хүмүүст туслахыг хичээдэг гэсэн үг юм. амьдралд нь тохиолдсон бодит болсон явдал түүнээс авсан тухайн хүний мэдрэмж сэтгэгдэл, түүнээс үлдсэн сөрөг сэтгэгдэл зэргийг задалж эерэг сэтгэгдэл болгож өгдөг нь бидний мэргэжлийн онцлог. ингээд бодохоор лам нараас тутахгүй туслагч. хэн нэгэн хүнд хэзээ нэгэн цагт хэн нэгэнтэй сэтгэлээ онгойтол ярилцаад цаашдаа яах ийхээ асуух хүсэл төрдөг нь мэдээж хэрэг. гагцхүү тэр үед Монголчууд найзуудаараа цуглаж ууж иддэг, аргаа барсан нэг нь ламддаг. бүр зарим нь энергийн төвд очиж залбирдаг, гандан хийд орж хүрд эргүүлдэг. энэ үнэхээр тус болж чадах уу????

тус болж чадах нь мэдээж. гэхдээ удаан үргэлжилэх нь юу л бол. сайндаа л 7 хононо. цаашид өнөөх асуудал дахиад л урган гарч ирнэ. өөрөөр хэлбэл сэтэгийнхээ гүнээс авч хаяхгүй байгаа цагт хичнээн архи дарс ууж, хүрд эргүүлээд ч гарахгүй л гэсэн үг.
харин гарт орсон өргөс мэт тэр сэтгэлийн зовиур гэгч зүйлийг өргөс шиг авч хаяхаас нааш зовиур байж л байдаг. өргөсийг авч хаяхгүйгээр гадуур нь эм тан түрхээд, линт наагаад зовиур арлихгүйтэй л ижил юм. тиймээс сэтгэлийн гүн дахь тэр зовиурыг авч хаяхад сэтгэл зүйч онцгой чухал үүрэгтэй байдаг. тэд ярилцаж таныг чухам яг юу зовоогоод байгааг олж тогтоогоод түүний эсрэг аргуудыг хэрэглэж эхэлдэг.

бас нэг өөр үгээр бол таны сэтгэл санаан дахь тэрхүү зовиурт бодлыг авч хаяаад шинэ мэдрэмж сэтгэгдэл төрүүлэх төдий л зүйл. дахин сэргэнэ гэсэн ойлголт тун бага найдвартай.

Үргэлжлэл...

Сургуулийн сэтгэл зүйч юу хийх вэ?
Сургуулийн сэтгэл зүйч нь хүүхэд тус бүрийн асуудалд тохирсон хамгийн сайн шийдлийг олох, хүүхэд тус бүр дээр өөр өөрийнх нь онцлогт тохирсон ялгаатай төлөвлөгөө баримтлах, тэдний сурч мэдэх үйл явцад нөлөөлж болох өргөн хүрээг хамарсан тусламж дэмжлэгийг системтэйгээр үйлдэх зэрэг ажилуудыг хийх ёстой.



Сургуулийн сэтгэл зүйч юу хийх вэ?
Сургуулийн сэтгэл зүйч нь хүүхэд тус бүрийн асуудалд тохирсон хамгийн сайн шийдлийг олох, хүүхэд тус бүр дээр өөр өөрийнх нь онцлогт тохирсон ялгаатай төлөвлөгөө баримтлах, тэдний сурч мэдэх үйл явцад нөлөөлж болох өргөн хүрээг хамарсан тусламж дэмжлэгийг системтэйгээр үйлдэх зэрэг ажилуудыг хийх ёстой.

Сургуулийн сэтгэл зүйч нь хүүхэд тус бүртэй эсвэл анги бүлэгтэй ажиллана. Мөн тэд сургалтын хөтөлбөр төлөвлөгөөг өөрчилөн шинэчилж, багш, эцэг эхчүүдийг үр ашигтай сургах, суралцах төлөвлөгөө, сахилга бат ааш авирыг сургууль болон гэртээ хэрхэн зөв удирдах, хүүхдийн авяас чадварыг хөгжүүлэх, тэдний буруу зан үйлээс хэрхэн урьдчилан сэргийлэх, архи, тамхи мансууруулах бодист автагдуулахгүй байх, гэмт хэрэгт холбогдохоос урьдчилан сэргийлэх зэрэг зөвлөгөө сургалтыг зохион байгуулдаг.

Мөн дээрээс нь ихэнх сургуулийн сэтгэл зүйчид нь дараах үйлчилгээг үзүүлдэг. Үүнд:

зөвлөгөө өгөх

* • Багш эцэг эхчүүд болон сургуулийн удирдлагатай хамтран сурах арга барил болон зан байдлын асуудлын хамгийн оновчтой шийдвэрийг гаргах

* • Тэдэнд хүүхдийн хөгжил нь сурлагад хэрхэн нөлөөлдөг болох зан төлөвт нь хэрхэн нөлөөлдөг болох талаар ухуулж ойлгуулах

* • Өөрийн хүрээлэл дэх ажилчид болон багш эцэг эхчүүдийн хоорондын үйл ажиллагааны харилцаа холбоог хүчирхэгжүүлэн сайжруулах


Үнэлж дүгнэх дүгнэлт өгөх

* Тусгай үйлчилгээний сонгогдох эрхийг дүгнэх
* Онол практикийн хүрээг тодорхойлох чадвар болон сурах сэдэлийг хөгжүүлэх

*
Сэтгэл зүйн байдал, хөгжлийн үе шат болон оюун ухааны эрүүл мэндийг тодорхойлох

*
Суралцах орчинд үнэлэлт дүгнэлт өгөх.

Хөндлөнгөөс нөлөөлөх

*
Сэтгэл зүйн зөвлөгөөгөөр сургуулийн зорилгыг гүйцэлдүүлэхэд саад болж буй хувь хүний сэтгэл зүйн эсвэл гэр бүлийн дотоод асуудлыг зохицуулах арга хэмжээ авах.

*
Хүүхэд болон тэдний эцэг эх гэр бүлийнхэнтэй тулж ажиллан тэдний өмнө тулгамдаж буй асуудал, сурагчийн сурлагад нөлөөлж буй асуудлыг шийдвэрлэх арилгах

*
Тэднийг уур хилэнгээ жолоодоход, нийгмийн үйл ажиллагаанд оролцох чадварыг хөгжүүлэх сургалтыг зохион байгуулах.

*
Бэртэл гэмтэл, өвчин зовлон, харилцааны доголдлыг арилгахад туслах.

Урьдчилан сэргийлэх

*
Хүүхдийн сургууль завсарлалтаас урьдчилан сэргийлэх төлөвлөгөө боловсруулах.

*
Сургуулийн орчны харьцааг ойлгох, түүгээр бахархуулах зан үйлийг төлөвшүүлэх үүнд туслалцаа үзүүлэх

*
Сургуулийн сэтгэл зүйн орчинг сурахад таатай нөхцөл байдлаар хангах сурах сэдлийг идэвхжүүлэх сургуулийн сэтгэл зүйн орчнийг аюулгүй байлгах

*
Сэтгэл зүйн эрүүл мэнд болон бие физиологийн эрүүл мэндийг сайжруулах тал дээр сургуулийн үйлчилгээний ажилчид болон бусад холбооны хүмүүстэй хамтран ажиллах

*
Эрүүл таатай суралцах орчныг бүрдүүлэхэд багш эцэг эхчүүдтэй хамтран ажиллаж тэдэнтэй нягт холбоо тогтоох.

Судалгаа шинжилгээ болон төлөвлөгөө

*
Зан үйлийн менежмэнтийн төлөвлөгөө боловсруулах, онолын үр ашигтай талыг ашиглах

*
Хөдөлмөрийн төлөвлөгөө стратегийг боловсруулан нэгтгэж сургуулийн үйл ажиллагааг сайжруулах

*
Баримтад тулгуурласан судалгааг ашиглаж үр нөлөө бүхий шийдвэрийг зөвлөх хөгжүүлэх


Сургуулийн сэтгэл зүйчид хаана ажиллаж болох вэ?

Үндсэн ажилын байр нь сургууль байх боловч тэд доорх газаруудад ажиллаж дадлага хийж болох юм. Үүнд:

*
хувийн болон улсын сургуульд

*
сургууль төвтэй эрүүл мэндийн төвд

*
клиник, эмнэлэгүүд

*
хувиараа дадлага хийх

*
Их сургуулиудад

*
улсын хэрэгжүүлэгч агентлагуудад, болон бусад институтад

Хүүхэд өсөж том болно гэдэг нь амар ажил бишээ!

Үргэлжлэл...

Худал хэлэх хулгай хийх гэгч ямар жигшмээр ямар ичмээр, ямар өөдгүй зүйл байдагийг би бага байхдаа нүдээрээ харж билээ.
Манайх гэдэг айл тээр жилийн цагаан сарын баярыг угтах бэлтгэлдээ ороод байсан. Би их жоохон байсан юм. Лав тэр жил сургуульд орох гэж ээж ааваас их эрт цүнх дэвтэр ном нэхэж байсанаа санадаг. Мөн нэг явдлыг одоог хүртэл санаанаасаа гаргаж чаддаггүй юм.



Худал хэлэх хулгай хийх гэгч ямар жигшмээр ямар ичмээр, ямар өөдгүй зүйл байдагийг би бага байхдаа нүдээрээ харж билээ.
Манайх гэдэг айл тээр жилийн цагаан сарын баярыг угтах бэлтгэлдээ ороод байсан. Би их жоохон байсан юм. Лав тэр жил сургуульд орох гэж ээж ааваас их эрт цүнх дэвтэр ном нэхэж байсанаа санадаг. Мөн нэг явдлыг одоог хүртэл санаанаасаа гаргаж чаддаггүй юм.
Аав ээж хоёрын минь үр хүүхдээ өлсгөхгүй гэхдээ цуглуулсан өвөлийн идэш, эмээгийн хөдөөнөөс авч ирсэн ааруул, ээзгий, бяслагхан, зэрэг нь манай тагтан дээр тас хөлдүүгээрээ хураалттай байдаг байлаа. Гэрт бол хөргөгч гэдэг нэртэй миний нуруунаас жаахан өндөрхөн том төмөр хайрцаг байх боловч тэр нь дуу чимээ гэж айхтар, гэвч дотороо агуулах юм нь туулийн бага тул өвөлдөө манайх түүнийг унтраагаад тагтан дээрээ хамаг юмаа гаргачихдаг байлаалдаа. Цагаан сараас хоёр ч байна уу гурав ч байна уу хэд хоногийн өмнө Эмээ, манай эгч бид гурав гэртээ бууз хийгээд сууж байлаа. Эгч надад 100гаас дээш тоо тоолуулж сургана гээд, эмээгийн чимхсэн игээгийн илдсэн буузыг надад өрж тоолж хураах ажил томилвоо. Ойролцоогоор гучаад минут болоод нэг удаа гардаг байсан байх. Харин би тэр хооронд пааранд гар хөлөө дулаацуулан ээж, тэр хоёроосоо ертөнцийн буман зүйлсийг зогсоо зайгүй асууж шалгаана. Ингэж суусаар бид харуй бүрийтэй золговоо. Ээж аав байдаггүйээ. Бид ажилаа хийсээр л би асуултаа тавьсаар л байлаа. Эмээ нэлээн оройхон суудал дээрээсээ удаан босоогүй болоод ч тэр үү, нуруу нь чилээрхсэн үү, урагшаа хойшоогоо нуруугаа гэдийлгээд л байх юм. Гэхдээ чилээрхсэн хүн тэгж альжаалаа тайлж байхыг урьд нь хараагүй болхоор гайхаад эмээгээс асуулаа:
-Эмээ та зүгээр үү? гэхэд эмээ
-Гүйээ, миний хүү энэ эмээгийнх нь сүүдэр мөн үү? гээд тагтны хаалганы шил уруу заалаа. Тэр даруйд нь харвал нээрээ эмээгийн сүүдэр биш байна. Юу билээ, ээжээ гээд л орилсоор нэг мэдсэн игээгийн барьж байсан илдүүрийг гартаа атгацан орилсоор зогсож байлаа. Нэг их муухай царайтай эмэгтэй хүн манай тагтан дээр зогсоод бидэнрүү бас муухай гэх чинь хараад зогсож байдаг байгаа. Гэтэл нөгөө муухай хүн чинь нилээд харж зогсож байсанаа хар ирчээрээ гүйгээд алга болчихлоо. харанхуйн дунд нилээд тачигнаж манай тагтангийн нэг талд хураалттай байсан төмпөн шанаган дээгүүр гишэглэсээр алга болж өглөө. Манай тагтан хажуу айлын тагтангаас ганцхан нимэгхээн хавтангаар л тусгаарлагдах бөгөөд түүнийх нь өндөр нь хүнээс ялгүй өндөрхөн юм байдаг байв.
Үхтэлээ айж цочисондоо игээ бид хоёр орилж орилж арай хийж эмээгийн ятгалгаар чимээ аядлаа шүү. Гэнэт игээ утасруу гүйж очоод цагдаагийн газарлуу ярьж байна. Эмээ минь даралт ихтэй байсан хэдий ч тэр үед бид хоёрыг айлгахгүй гэхдээ тэвчээр гаргаад зоригтой нь аргагүй гарч үзээд, тагтан дээр байсан миний шуудайнд хийсэн хэдэн буузыг минь газараас аваад байсан байранд нь буцааж тавьчихаад орж ирлээ. Эмээ бид хоёрыг аргадаж тайвшруулаад байтал удалгүй цагдаа ах нар гэрт орж ирээд бүгдийнх нь амар мэндийг асуугаад юу болсон талаар бүгдээс нь асууж гарлаа. Тэгтэл эмээ цагдаа ахад хандан:
-Одооны энэ хүмүүс үү. Тун чиг хэцүүхэн улс юм. айл амьтан байж хаяагаа хадарсан өөдгүй хогнуудавдээ. үгүйээ энэ чинь муу ёр байгаадаа, цагаан сар болох гэж байхад чинь айлын бууз ХУЛГАЙЛААД явж байна гэдэг чинь. Энэ манай хажуу айлын л хүүхэн байна лээдэг. Хоёр хүүхэдийг минь айлгаад хаячихлаа. Яахав энэ удаа ёсоо бодоод хэрүүл маргаангүй чимээгүй өнгөрсөн нь дээр биз. Миний хүүхдүүд явж ажилаа хийдээ. Сүйдтэй юм болоогүй. Охин гүйж очоод та нарлуу ярьчихаж. Хөгшин эгчийгээ уучлана биз. гэж байх юм. Би тэр эмээгийн хэлсэн хулгайлаад гэдэг үгийг сонсоод тэр аймар царайтай эгч тэгээд хулгайч байсан хэрэг үү... би бодохдоо шулмас байна гэж л... гээд эмээ тэр хоёрын дундуур яриаг нь таслан ороход эмээ:
-За том хүний ярианд хэзээ орж байсан юм... гэж хэлээд миний амыг хориодохлоо. Би гэдэг хүн тэр өдөр анх хулгайч гээч ямар муухай сэтгэлтэй ямар өөдгүй бас ямар аймшигийн царайтай хүн байдагийг нь харсан юм. Дараахнаар нь нөгөө хулгайч гуайтай чинь орцондоо таардаг юм байна. Айсан гэж яааваа. бушуухан гүйгээд л гэртээ орчихсон. Тэр өдөр хажуу айлын хүн манайд орж ирээд уучлал гуйж байх шиг болсон юм. Гэвч намайг харуулахыг эмээ зөвшөөрөөгүй юм даа. Сүүлд эмээгээс лавлахнээ:
-тэдний шинэ бэр нь байсан юм гэнэлээ. муухай хулгайч хүүхэд байсан юм гэсээн. тэр орой гэрийнхэн нь өөр айлд бууз хийлцэхээр явахад нь гацаараа гэртээ үлдсэн юм байх. тэгсэн тэр хоорондоо манайхруу орж бууз авах гэж яваа нь тэр байсан юм гэнэлээ. Хар мөртэй өөдгүй амьтан. гээд эмээ одоог хэрнэ тэднийхэнд дургуй хэвээрээ шүү. Хөгшин хүний ганц баяраар нь тэгж их хар дурсамж үлдээсэн тэр хүмүүс өдийг хүртэл хүнд муу хэлүүлж явдагийг бодохлээр миний дотор арзас хийж нуруугаар хүйт даадаг юм даа.

Анх тэр өдөр хулгайч хүнтэй нүүр тулж уулзсан нь тэр билээ. Удалгүй 9сар болж би гэдэг хүн эрдэм номын их аяндаа мордох нь тэрээ. Сурагчийн ширээний араас анх удаа зохион бичлэг бичих болтолоо энэ өдөрийг ор тас марталгүй явсаар нэгэн өдөр багшийн даалгаварт өгсөн "Муу хүн" гэдэг сэдэвийн дагуу тэр өдөрийн тохиолдсон явдлыг сайрийтал нь бичиж багшаасаа онц дүн хүртэж билээ. Гагцхүү багшийн бидэнд ойлгуулахыг хичээсэн муу хүн гэж юу болох талаар миний бичсэн тэр зохион бичлэг маш ил тод байсан тул багш тэр зохион бичлэгийг ангийн бүх хүүхдэд уншиж өгөөд:
-За хүүхдүүдээ одоо та нар муу хүн гэдэг ямар байдагийг мэдэж авлаа. Үүнээс хойш муу муухай зүйл хйиж болохгүй шүү. хэмээн сургааль айлдав. Хэдийгээр багшийн хэлсэн үг үнэн байсан боловч манай ангид энд тэнд мэр сэр хүүхдүүдийн эд зүйлс алга болоод л байдаг байлаа. удалгүй нөгөөдүүл нь манай ангийн нусгай ганзо гэгчээс бүгд гарч ирсэнд ангийн хүүхдүүд ХУЛГАЙЧАА ХУЛГАЙЧАА гэж шоолж байсан. Би нөгөө хулгайчийг хичнээн их үзэн яддаг, бас айдаг байсан хүн яагаад ч юм нусгайг би тэгээд явж байх юм чинээ огтхон ч санаагүй юм. Тэрнээс хойш хулгайчаараа дуудуулах болсон нусгай нэрт маань удалгүй 4р ангидаа сургуулиас хөөгдөж гарсан юм. Сүүлд сонсохнээ багшийн эд зүйлрүү хар гар нь орсоноос болж хөөгдсөөн гэх дуулддаг юм. Миний үе тэнгийн хүүхдүүд дунд хүртэл хулгайч байсан юм. хулгайч ер нь хүүхэд ахуй үеээсээ л тиймэрхүү нэрээ олоод бусдад дорд муу үзэгдээд байвал яаж хэзээ хулгай хийхээ болих бол гэж бодохоор хамаг хэргийн учир нь эцэг эх, багш сурган хүмүүжүүлэгч нарт л буруу байдаг байх гэж би боддог юм. Ангидаа надтай л ганц нэг дугарч юм ярьдаг байсан нусгай уг нь их хөөрхөн ааштай, дуугүй томоотой, хичээл номондоо бол Түүнд хамгийн түрүүн нусгай, дараа нь хулгайч нэр цоллосон Өмхий Хулан охиноос л сайн сурдаг хүүхэд байсан санагдана. Ар гэрийнхэн нь хөөрхий тарчигхан болоод тэр үү ангид ирэхдээ ганц бал үзэггүй орж ирж анхныхаа өдөрөөс хойш багшид загинуулдаг байсансан. Түүнд би өрөвдөөд тэр үү илүү хадгалсан балнаасаа нэгийг өгч байхад багш надруу ууртай нь аргагүй харж байсан юм. Би багшийн яагаад над уруу уурлаж харсаныг одоог хэрнэ ойлгодоггүй юм. Хөөрхий нэгэндээ тус хүргэх нь муу зүйл гэж үү?

Хожим би нусгайг гудамжинд явж байхад нь нэг таарваа. Танигдахааргүй том залуу болчирож. Бид жаал юм ярьж суулаа. Хараад байхнээ хувцас хунар нь гэж жигтээхэн цэвэрхэн ганган болчихсон байлаа. Нус битгий хэл нусны ором ч байхгүй сайхан толигор царайлаг залуу болсон байсан юм. Хаана сурч байгааг нь лавлаад хоёр чихэндээ итгэж ядав. Амралтаараа Монголд ирчихээд удахгүй Америк уруугаа буцна даа. гэж байна. Гүйээ ерөө, тэгж таарна, хичээлдээ л сайн байсан болохоор тэр биз дээ хөөрхий. Бид нилээд хэсэг буу халаад ирэхдээ нь зэрэг би асуумаар санагдаад болдоггүй. Миний найз яагаад тэр үед сургуулиас хөөгдсөнөө яриач гэхэд:
-Чи найзыгаа хулгай хийж байна гэж боддог байсан л байх. Гэхдээ үнэхээр тэр үед хэцүү байлаа. гэрт идэж уух юм байхгүй хоёр дүү өлсөөд орой үдэшгүй аав архи ууж орж ирээд л агсан тавьна. Намайг мөнгө олж ир гэж загинаад харанхуй шөнөөр ч хамаагүй хөөгөөд гаргачихна. Чи муу миний хүүхэд биш л гэнэ. янзан бүрээр хэлнээ. Тэгээд би аргаа барахдаа яах учираа мэдэхгүй ааваас л үхтэл айсандаа ангийнхаа хүүхдүүдийг биеийн тамирт орсон хойгуур ангид сэм орж ирээд хэдэн хүүхдүүдийн номыг нь аваад тэр дор нь аваачаад зарчихдаг байсан, хэд хэдэн удаа тэгээд болоод байхлээр нь нэг удаа өөртөө хэрэгтэй гэсэн зүйлээ цуглуулчихаад гэртээ тавьчихдаг байсын. Сүүлрүүгээ дэндсэн болохоор ангиар нэг шуугиан болоход надад хэлэх хэцүү байсан. Нэг өдөр зориг шулуудаад ангид бүх хүүхдээс авсан зүйлсээ авчираад хүүхдүүдэд буцааж өгөх гэтэл Өмхий намайг хулгайчаа гээд хэлсэнээс хойш миний уур хүрч эхэлсэн юм. Намайг огт ойлгоогүй хэн ч. Нэг удаа багш намайг ангид ганцааранг үлдээсэн юм. Тэгэхэд нь би багшаас хичнээн их айваа. Тэгсэн багш намайг "Чи яасан муухай хүүхэд вээ? ичихгүй байна уу чи?" гээд толгой түрүүгүй загинаад л бяцартал хэд хэдэн удаа чимхээд намайг уйлуулчихаад ангид орхиод гарсан юм. Багшийн тэр хэдэн үгэнд хорсоод шарандаа багшийн ширээний шүүгээнд байсан бүх юмийг нь гаргаад хогийн саванд хийчихсэний дотор ангийн джурнал бас хэдэн хүүхдийн засагдаагүй дэвтэр, багшийн үнэтэй бал зэрэг байсан юм билээ. Тэгээд л дараахнаар нь багш мэдээд захиралд мэдэгдээд намагй сургуулиас хөөх шийдвэр гаргачихсан юм билээ. Тэрнээс хойш найз нь хүний юмад гар хүрэхээ болисон. Өөр сургуульд ээж гуйж гувшиж байж уйлж унжин байж нэг юм оруулаад тэр сургуульдаа би хэнтэй ч юу ч дугаралгүй хэдэн жил бүх чадалаа дайчилан хичээлээ хийсэний эцэст Нэг америк багшийн гарийнх нь шавь болсон юм. Миний багш их сайн хүн. надад англи хэлийг зааж сургаад би Соросын сангийн шалгалт өгч тэнцээд анх америкт үнэгүй суралцах эрхээр шагнуулаад, тэндээ очоод амьдарч байсан айлдаа бүтэн жил гаруй болоод эргээд ирэхэд тэдний аав ээж нь надад учиргүй их хайртай болоод намайг үрчилж авахыг хүссэн юм. би ч татгалзаагүй. Харин би тэднээс ганцхан л юм хүссэн. Зуны амралт болгоноор Монголд ирж байхыг. Тэгээд л эндээ ирж хэд хоног амарч яваа минь энэдээ. Гээд инээд алдав. Би ч нусгайгаар бахархахын ихээр бахархаж америк ороны талаар сонин сайхан асуугаад хэсэг зуур хөөрөлдөв.

Харин одоо бодохнээ энэ бүхний буруу гэхэд хэцүү ч гэлээ юутай ч Амьдралын жам юм хойно дөө. Нусгай маань тэр сургуулиас хөөгдсөндөө ч болсон юм шиг. Амьдрал хүнийг тэгж хатуу шийтгэж байж заримыг нь сургаж байхад заримд нь бол хичнээн хатуу ханддагийг нь би хэлж чадашгүй юм даа. Манай тэр бага ангийн багш сүүлдээ бүх хүүхдүүдэд муухай аашилдаг болж сүүлд өөрөө сургуулиас хөөгдсөн юм гэнэ лээ. Хэрэвээ би бага ангийн багш байсан бол хулгай хийсэн хүүхэдтэй хэзээ ч тэгж харьцахгүйээ. Тэр америк багшийн зааж сургасан замаар түүнд хар мөр ямар лайтай байдагийг хэлж сургана. Хүүхдүүдийг багаас нь зөв хүн болгож хүмүүжүүлэх юмсан гэж өөртөө байн байн бодож явдаг билээ.

Үргэлжлэл...

Би одоо гадаадад сурч байгаа жирийн л нэгэн монгол оюутан. Яс үндэсээ тоочвол Манзушир овогт. Эцэг уулаас Төв аймгийн гаралтай, эх минь анхнаасаа Улаанбаатарын уугуул иргэн. Багшийн дээдийн түүхийн ангид шинэхэн оюутан аав тэр үед ийм нэгэн хүүтэй болно чинээ санаа ч үгүй явах үес ээжтэй танил болж төд удалгүй тэд гэр бүл болж тоглох болсон юм билээ. тэр нэг жил эгчийг минь төрөхөд "аав чинь лавтай бөх хүүтэй болно гэж бодож байсан болов уу" гэж хожим нь аавын хар багын найз надад дурсан хошигноно. Эгч яахав эмэгтэй болж төрснийхөө хувьд аавд гологдох нь хайшаа ч юм гэхдээ л аав хүүтэй болохыг эрхгүй ихээр хүсч байж л дээ.



Би одоо гадаадад сурч байгаа жирийн л нэгэн монгол оюутан. Яс үндэсээ тоочвол Манзушир овогт. Эцэг уулаас Төв аймгийн гаралтай, эх минь анхнаасаа Улаанбаатарын уугуул иргэн. Багшийн дээдийн түүхийн ангид шинэхэн оюутан аав тэр үед ийм нэгэн хүүтэй болно чинээ санаа ч үгүй явах үес ээжтэй танил болж төд удалгүй тэд гэр бүл болж тоглох болсон юм билээ. тэр нэг жил эгчийг минь төрөхөд "аав чинь лавтай бөх хүүтэй болно гэж бодож байсан болов уу" гэж хожим нь аавын хар багын найз надад дурсан хошигноно. Эгч яахав эмэгтэй болж төрснийхөө хувьд аавд гологдох нь хайшаа ч юм гэхдээ л аав хүүтэй болохыг эрхгүй ихээр хүсч байж л дээ.
Тэгээд л би гэж гайхал эгчээс дөрвөн жилийн дараа зантайсан том шар толгойтой, хэдэн сөөсгөр үстэй нөхөр төрсөнийг нь Төгөлдөр гэж нэрийдэх болж. Аав ч уулын бөхийн хорхойтон. Анх хараад л шинжиж эхэлсэн биз. Даанчиг "аавын бөхийн удамтай болох" гэсэн гэнэхэн мөрөөдөл нь талаар нэг болж өнөөх өөхөн бөмбөлөгт шар толгойтод нь бөхийн шинж харин ч нэг байсангүй ээ. Гэхдээ аавын сэтгэл гундаагүй юм. Өөрийгөө "азтай эцэг" гэж хаа нэгтээ сархад зооглохдоо надад шөнөжин үглэж хонодогсон. Тиймээ аав ч азтай би ч тийм сайхан аавтайдаа азтай хүү. Харин төрсөн цагаасаа хойш мэдээ орж өөрийгөө азтайд тооцож явсан миний амьдрал ийнхүү харь хүний нутагт эрдэм номын мөр хөөж суух юм чинээ зүүдэлж үзсэнгүйдээ.

Ирээд жил гаруй боллоо. Энэ жил гарны хугацаанд би их зүйлийг ойлгож авлаа гэж өөрөө өөртөө битүүхэн шивнэн хэлдэг боловчиг хэрвээ би монголдоо байсан бол гэж хаа нэг бодож суудаг билээ. Тиймээ хэрвээ би Монголдоо байсан бол байнаа,,, за хүндхэн хар дуу ажил хийж үзээгүй гэхэд хэцүүхэн. Зарим зун ганц хэд хоногоор хөдөө гарж мал маллаж байснаас өөр ч онцын хийж байсан хар ажил гэх зүйлгүйдээ. тэгээд ч тэндээс авч байсан шан харамж нь бага боловч эмээ ээжийн минь сэтгэл шингэсэн хэдэн тостой бор ааруул, дөрвөлжин бяслаг зэрэг л байлаа шүүдээ. За тэгээд хар ажил ч юм уу туслах ажил заримдаа засвар хийх үес хаа нэгтэй тоосго зөөж элс шороо асгалчаж л өнгөрч байлаа. Эрдэм номын мөр хөөж эрдэмтэй том хүн болно гэж бодож явсаных хэдэн жил сургуулийн хаалга татаж хэд гурван юм сурч л суулаа. Дунд сургууль төгсчихлөө, Их сургуулийн хаалгыг хоёр жил хагастай татаад үзчихлээ. Тэр үед бүх зүйл л зүгээр л тэгшхэн татсан шулуун шугам шиг ямар нэгэн муруй хазгай байхгүй өнгөрч байж. бүх л зүйл бэлэн, хүн тийм орчноос амьдралд суралцаяа гэвэл бас л бэлэн шугам л зурах гэж оролдох байхдаа. Гэтэл үгүй юмаа. Би Монголдоо байхдаа амьдрал гээчийг үзэж өнгөрсөнөөс биш биеээр мэдэрч байгаагүй мэт санагддаг юм. Үнэхээр хэцүү амьдралтай олон арван хүний дэргэдүүр би ганган тэрэг хөллөөд л, газтай ундаа сороод л, тэдэнрүү нүдээ хаа нэг ярвалзуулж өнгөрөөж байсанаа л одоо санадаг юм. Тийм л болохоор би амьдралыг нүдээрээ л харж өнгөрөөж.

Баян тансаг сайхан улсад ирлээ гэсэн чинь бэл бэнчин маань хаанаа ч хүрдэггүй юм байна. Бардамнаж том том зантаганаж байсандаа болоод санаа зовохдоо ээж аав хоёроос ч хүртэл мөнгө төгрөг гэхээ болив. Анх ирэхэд нэг л их сайхан орон, би ч яахав халаасандаа хэдэн төгрөгтэйнх эхний хэдэн долоо хоног ч өлсөлгүй л явлаа. Ахиад нэлээн хэдэн сар болоод ирсэн чинь халаасандах мөнгө хулгайд алдчихвуу гэж бодогдтол л урсаад явчихсан байваа хөөрхий. Юу ч үзээгүй нусгай бацаан тэгээд хайшаа ч үгүй оюутныхаа дотуур байранд гацаанд оровдоо... Тэр цагаас хойш амьдрал гэдэгт өөрийн биеээр хөл тавьж эхэллээ. За даа тун чиг хатуу тоглоом юм. Хэр бараг гардаггүй нулимс нүднээс бөмбөрч байх юм. Хэцүүхэн үед сэтгэл санаа бол салбайж урагдсан даавуунаас ч долоо дор болтолоо гундана. Өөрийн эрхгүй ажил хийж мөнгө олж бор ходоодоо хоолтой нь залгуулахгүй бол ар өвөр хоёр чинь нийлэх дөхөх үе ч байлаа. Их хэцүү юм гэж өөртөө л хэлэхээс биш өрөөл бусадад зовлонгоо тоочиж явсангүйлдээ. Ээж аав хоёртоо бол бүр ч үгүй. Харин ч эсрэгээр нь:
-хүү нь сайн сууж байгаа, санаа зовох хэрэггүй гэж хэл мэдүүлдэг байлаадаа. Хэрэв тэдэнд би мөнгөө барсаан гэдэс өлсөж байна, би их зовж байна гээд хэлчих юм бол хаа байсан тэндээс бас л хий дэмий санаа нь зовоод л үрдээ л юм болохоор мөнгө төгрөгөө хамаа намаагүй нь явуулаад бөөн юм болох байсан болохоор би хэлж зүрхлээгүй юм. аав намайг бөхийн дайтай эр төрнө гэж хүлээж байсаныг нь бодоод одоо л жоохон бөх хүний бүдүүн зүрх гаргаж зоригтой амьдранаа гэдэг ганц л бодол тэр үед надад тэнхээ өгч байлаа. Мөнгө төгрөгний гачигдал их хэцүү юм билээ. Түүнийг чинь олох ч гэдэг амар биш эд. Би хэд хэдэн газар боолын дайтай ажил хийж байж нэг хэдэн төгрөгтэй залгуулна. Дээрээс нь бас хичээлээ хийнэ. Гэхдээ хүн тэгж л амьдарч байж толгой нь ажиллаж эхэлдэгийг тэгэхэд л мэдэрсэн юм.
Үнэтэй машин амттай ундаа зэрэгээс холдоод бүтэн жил боллоо, би одоо дахиж хээв нэг хүмүүсийн дэргэдүүр дайрчих шахаад өнгөрч чадахгүйлдээ. Учир нь намайг ажил хийж байхад манай тэр үйлдвэрийн эзэний хүүхэд яг л над шиг үнэтэй машин хөлөглөөд л миний хажуугаар өнгөрөхдөө татсан тамхиныхаа ишийг толгой руу няслах шахаад өнгөрч байхад, би хөмхий зууж өнгөрч байсан юм. хичнээн урам хугармаар, хичнээн ой гутмаар байдагийг нь би тэгэхэд л биеээрээ мэдэрсэн юм байна. Надаас өөр хүн бас л ингэж явдаг л юм байна. Харин тэд нар бас над шиг замаар орох байлгүй гэж бодоод цааш ажилаа хийсээр л байлаа.

Үнэхээр миний машин үнэтэй байсан ч миний бие сэтгэл дэндүү хямдхан дэндүү хэврэг байж л дээ. Яг ийм зүйл хэрэв надтай тохиогоогүй байсан бол би монголдоо элбэг дэлбэг сайхан жаргалтай байж болох л байсан. Гэхдээ бурхан намайг тэгж шийтгэсэн үү буг чөтгөр нь намайг ийнхүү ялласан уу бүү мэд. Утга учиргүй баян цатгалан амьдралаас би хагацаж ядуу харцын замаар бас алхаад үзчихлээ. Одоо бол нэг хэсэгтээ зовохооргүй л мөнгө цуглуулчихсан, тэрийгээ ч хий дэмий хийсгэхээргүй ухаан суучихсан гэдэгт би баттайяа итгэдэг. Харин өнгөрсөнд хайран цацсан мөнгөө бодох биш, өнгөрсөнд хайран өнгөрөөсөн цаг заваа бодохлээр дэндүү их харамсах юм. Хэрэвээ би өнгөрсөнд очиж чаддагсан бол Монголд байгаа тэр нусгай бацааныг нэг сайн сургахсан. ядаад л тэр нэг юмийг жаахан хар ажил хийлгэж хэд сайн хашраагаад өгөх юмсан л гэж боддог юм даа.

Гэвч өнгөрсөөн. нэгэнтээ л очиж болохгүйгээс хойш одоо яаая гэхэв. Энэ бол би л байсан. Урьдын хийсан алдаат амьдралаа дахин давтахгүй байхад л болох нь тэр. одоо би аль нь үнэн аль нь худал болохыг ялгахтайгаа болчихоод байна. гэвч бас л түүхийгээрээ л... амьдын энэ тогоонд хэдэн жил чанагдахаа мэдэхгүй болохоор хэзээ болохоо бол бүр ч хэлж мэдэшгүй юм даа.

Үргэлжлэл...

Хүний анхаарлыг судлах бас нэгэн арга бол үсгэн арга юм. та дэлгэрэнгүй мэдээллийг уншиж үсгэн аргыг татаж авна уу...



Хүн аливаа юмийг хийхэд анхаарлын гүйцэтгэх үүргийн талаар бид өмнөх бичлэгүүдээс үзсэн. Тэгвэл таны анхаарлаа төвлөрүүлэх чадвар хэр зэрэг сайн бэ? Гэдгийг тогтоох бас нэгэн арга бол энэхүү үсгэн арга юм. Таны хажууд судлаач байх ба тэрээр танд энэхүү хуудсыг харуулан секундометрээр хугацааг хэмжих ёстой. Энэхүү даалгавар нь 3 үе шаттай.
• Эхний үе нь таньд зөвхөн “О” үсгийг олох даалгавар өгнө.
• Хоёр дахь үе нь таньд “ОБ” үсгүүдийг нийлэмжүүдийг олох даалгавар өгнө.
• Гурав дахь үе нь таньд “ОА” үсгүүдийн нийлэмжүүдийг олох даалгавар өгнө.
Ингэснээр таныг анхаарлын төвлөрөлт болон шилжилт хэр сайн бэ гэдгийг тогтоох боломжтой юм. Хэрэв таны анхаарлын шилжилт муу бол ОБ үсгүүдийн нийлэмжийг олох даалгаварын дараа ОА үсгүүдийн нийлэмжийг олоход маш хэцүү байх болно. Энэ бол зөвхөн гэрийн нөхцөлд ч хийгээд зогсохгүй хэрэв та компанидаа Анхаарлын төвшин маш өндөртэй хариуцлагатай ажилтан авах хэрэгтэй байгаа үед ажилд орохыг хүсэгчидээс авч болох энгийн бөгөөд маш бодит арга юм.
Магадгүй зарим хүмүүс энэхүү даалгаварыг маш хурдан хугацаанд гүйцэтгэж болох юм. Хэрэв тэгсэн тохиолдолд та үсгүүдийн хэмжээг багасгаж хуудсан дээр давтан хуулж илүү их болгож болох боломжтой. Харин та шалгагч болж байгаагийн хувьд хэдэн ширхэг үсэг олсон байх ёстойг маш сайн мэдэж байх ёстой.
Үүнийг өөрчилж өөрийнхөө ажлын, хүүхдийнхээ насны онцлогт тохируулан хэрэглэж болох юм.
Анхаарлын тогтворжилт, төвлөрөлт, шилжилт хэр сайн байна вэ гэдгийг мэдсэнээр та өөрийгөө болон ажилтан, хүүхдээ таньж мэдэхэд нэг алхам ойртож байгаа гэсэн үг юм.
За амжилт хүсье!


энд дараад татаад ав

Үргэлжлэл...

Хүүхдийн анхаарлын тогтворжилт болон шилжилт, сарнилт зэргийг олон аргаар судалж болдог. түүний нэг нь энэхүү зурган арга юм. хүүхэд тодорхой хугацааны турш зураасыг дагуулан

Хүүхдийн анхаарлын тогтворжилт болон шилжилт, сарнилт зэргийг олон аргаар судалж болдог. Түүний нэг нь энэхүү зурган арга юм. Хүүхэд тодорхой хугацааны турш зураасыг дагуулан 1 тооноос эхлэн 1 тооноос гарсан зураас аль үсэг хүрэхийг олох ёстой. Судлаач хүүхдийн бүх зураасын эцэс төгсгөлийг олох нийт хугацааг секундометр ашиглан тогтооно.

Судалгааг явуулах орчин:

Аль болох анхаарал нь сарнихааргүй тайван орчинд явуулах.
Өөрөө хажуунаас нь хэлж өгөх
Хүүхдийг загинаж зандчихгүй байхад анхаарвал зохино.

Хэрэв хүүхэд зураасыг дагуулж харж байхдаа нэг тооноос гарсан зураасыг дахин дахин эхэлж байвал анхаарлын төвлөрөлт муу ба тархинд нь өөр ямар нэгэн бодол орж ирсэнээс болж анхаарал нь сарниж зураасыг эхнээс нь хөөхөд хүрнэ. Тиймээс ажиглаж байх явцдаа нэг зураасыг хөөж байх явцдаа буцаж дахин эхэлж байгаа тоог нь мөн тогтоож өгөх шаардлагатай.

Мөн бага насны хүүхдэд сонирхолтой байх үүднээс үсэг, тооны оронд элдэв амьтаны зургийг оруулж өгч болох юм. Үүнээс цаашилбал олон өөр янзын тоглоомуудыг хийлгэж болох давуу талтай.

Хүүхдийг нэг биш хэд хэдэн удаа зураасуудын хоёр талд байх үсэг болон тоон өгөгдлүүдийн байрыг сольж (өөрөөр хэлбэл зураасаар холбогдсон хоёр тоо үсэгний байрыг сольж нэг зургийг давтахгүйгээр) шалгаж байх нь зүйтэй.

Эхний удаа шалгаад цаг минут, буцалтын давтамж зэргээ сайтар тэмдэглэж аваад дараагийн удаа дахин хэмжиж тэр хоёрын хоорондын зөрүүгээр хүүхдийнхээ анхаарлын чадамжийг тогтоож болох юм.

Хэрэв анхаарлын чадамж үнэхээр муу, ямарваа нэгэн юмийг хийхдээ анхаарал нь сайн төвлөрөхгүй байх тохиолдолд хэрэглэгдэх аргууд олон байдаг.

Үргэлжлэл...

Анхаарал, түүний танин мэдэхүйд гүйцэтгэх үүрэг.
Анхарал нь танин мэдэхүйн процессуудын дотроос хамгийн их анхаарал татдаг гэхдээ мөн чанар, бие даасан шинж онцлогийн хувьд сэтгэл зүйчид одоог хүртэл нэг мөр ойлголттой болж чадаагүй асуудал юм. Зарим судлаачид анхаарал бие даасан, өвөрмөц онцлогтой танин мэдэхүйн үйл явц байж чадахгүй, харин сэтгэцийн бусад үзэгдэл, үйл ажиллагааны нэг салшгүй хэсэг, тэр бүгдийн төвлөрч хуралдах үйл явц гэнэ. илүүг уншхийг хүсвэл рийд моор



Анхаарал, түүний танин мэдэхүйд гүйцэтгэх үүрэг.
Анхарал нь танин мэдэхүйн процессуудын дотроос хамгийн их анхаарал татдаг гэхдээ мөн чанар, бие даасан шинж онцлогийн хувьд сэтгэл зүйчид одоог хүртэл нэг мөр ойлголттой болж чадаагүй асуудал юм. Зарим судлаачид анхаарал бие даасан, өвөрмөц онцлогтой танин мэдэхүйн үйл явц байж чадахгүй, харин сэтгэцийн бусад үзэгдэл, үйл ажиллагааны нэг салшгүй хэсэг, тэр бүгдийн төвлөрч хуралдах үйл явц гэнэ. Өөр нэг хэсэг нь анхаарал бол сэтгэцийн өөр ямар ч үйл явцтай адилтгах аргагүй бие даасан, өвөрмөц, дотоод шинжтэй үйл явц бөгөөд хүний сэтгэцийн байдлыг илэрхийлдэг хэмээн үздэг. Тэд энэхүү үзэл баримтлалаа батлахын тулд уураг тархинд танин мэдэхүйн бусад үйл явцын анатом физиологийн бүтцээс тусдаа зөвхөн анхааралтай холбоотой тусгай бүтэц байдгийг тэмдэглэн хэлж байдаг. Тухайлбал, торлог бүтэц анхаарлын тогтцод чухал үүрэгтэй байдаг бол баримжаалах рефлекс анхаарлын төрөлхийн механизмын нэг байх үндэстэй хэмээн судлаачид дүгнэдэг. Мөн Оросын эрдэмтэн А.Ухтомский анх судлан тодорхойлсон ноёлох голомт анхаарлын хөгжилд онцгой үүрэг гүйцэтгэдэг байх.
Үнэхээр сэтгэцийн үзэгдлийн дотор анхаарал онцгой байр эзэлдэг. Анхаарал сэтгэцийн бусад бүхий л үзэгдлийн нэг салшгүй хэсэг болох учраас түүнийг тусад нь дангаар нь судлах боломж тун хомс. Бид танин мэдэхүйн үйл явц, сэтгэцийн байдлыг судлах үед зайлшгүй анхаарлын үзэгдэлтэй тулгардаг. Харин сэтгэцийн бусад үзэгдлийг орхиж, зөвхөн анхаарлыг судлах гэвэл тусгай, өвөрмөц судлагдахууны асуудал шийдэгдэх боломжгүй болж хувирна.
Анхаарлын тухай үндсэн ойлголт.
Нөгөө талаар хэдийгээр сэтгэцийн бусад үзэгдлээс анхаарлыг тусад нь авч судлах бололцоо байхгүй ч тэгээрийн аль нэг юмуу бүлэг зүйлтэй анхаарлыг адилтган үзэж болохгүй. Өөрөөр хэлбэл хүний сэтгэцийн аливаа үйл ажиллагаа болон анхаарал хоёр нэг зүйл биш. Анхаарлыг бусад сэтгэцийн үзэгдлээс тодруулан ялгадаг зүйл нь гаднаас нь ажиглаж, судалж болох хэмжээ, төвлөрөл, шилжилт, сарнилт, гэх мэт сэрэл хүртэхүй, ой тогтоолт, сэтгэхүй гэх зэрэг танин мэдэхүйн үйл явцад шууд хамаарахгүй хөгжил хөдөлгөөнт шинжүүд мөн.
Анхаарлын үзэгдлийг олон талаас нь нарийн нягт судлахын тулд дээрх хоёр үзэл хандлагыг нэг адил шалган нягтлах ёстой болно. Энэ нь анхаарал сэтгэцийн бусад үйл явцтай адил төстэй биш хэдий ч тэр бүх үйл явц, байдлыг нийтэд нь илэрхийлсэн бие даасан онцлог шинж бүхий сэтгэцийн үзэгдэл болохыг анхаарна гэсэн үг. Тэр нь дараах анотом-физиологийн шинжүүдээр нотлогдож байгаа юм. Үүнд:
1. Анхаарлын физиологи үндсийн нэг болох ноёлох голомтын механизмын зохицуулалт тухайн хэсэгт ямар давхарга байдаг, ямар задлан ялгагчийн уураг тархин дахь төв болохоос үл хамаарч уураг тархины бүх хэсэгт нэг адил үйлчилж байдаг.
2. Анхаарлын үзэгдэл явагдахад онцгой үүрэг гүйцэтгэдэг торлог бүтэц танин мэдэхүйн бүхий л үйл явцын түлхэцүүд, төвөөс зугатах, төв рүү тэмүүлэх болон тусгай мэдээлэл дамждаг мэдрэлийн судлуудын зам дагуу нэлэнхүйдээ байрладаг.
3. Уураг тархины бүх гадарт болон зарим тодоод бүтцийн бүрэлдэхүүнд шинийг мэдрэх юмуу бусад хэв шинжийн анхаарлын мэдрэлийн эсүүд олноороо байрладаг.

Үргэлжлэл...

За бас энэ бол нэгэн ухагдахуун ба эдгээрийг бэлтгэхдээ гол гэсэн утга санаануудыг агуулсан хичээлд хэрэглэж болохоор бэлтгэлээ. татаад байгаарай



татах

Үргэлжлэл...

Сайн байцгаана уу оюутан залуусаа... удаан хугацаанд уулзаж амжсангүй. тиймээс энэ удаад сэтгэл судлалын холбогдолтой материалуудыг тавьлаа. татаад байгаарай.




татах

Үргэлжлэл...